Günün Tüm Haberleri   |   Gazete Birinci Sayfaları   |   Giriş sayfam yap   |   Favorilere ekle   |   Hakkımızda   |   Künye   |   İletişim   |   Sitene haber ekle   |   RSS
 
  8 Ocak 2025 Çarşamba  
 
   
prevnext
   
 
Saruhan Özel

s.ozel@zaman.com.tr    
Sihirbaz Mandrake şapkadan ne çıkartacak?
 E-posta ile g�nder Yazd�r Facebook Google TwitThis StumbleUpon del.icio.us Reddit NewsVine Ma.gnolia Technorati Digg Mixx
1 Ağustos 2012 Çarşamba   Yaz� Boyutu

Çocukken okuduğum Mandrake adında bir çizgi roman karakteri vardı. Olağanüstü yetenekleri olan silindir şapkalı bu karakter kaba kuvvet kullanmadan hipnotizma ve illüzyon yeteneği ile kötü adamları dize getirirdi.

İllüzyon etkisi geçince de kötü adamlar ne olduğunu bir türlü anlayamazlardı. Sihirbaz Mandrake'nin maceraları ABD'de hâlâ yayınlanır.

Mandrake'nin bugün Avrupa'daki versiyonu Merkez Bankası'nın (ECB'nin) başındaki Mario Draghi. Sadece isimleri değil yaptıkları da çok benzeşiyor. Mario Draghi'nin kurtarmaya çalıştığı Euro. Kötü adam pozisyonunda ise piyasalar var. Piyasalar şimdi merakla geçen hafta Euro'yu kurtarmak için gereken her şeyi yapacağını açıklayan Draghi'nin bunu nasıl yapacağını görmeyi bekliyor.

İSPANYA SIRAYA GİRDİ

İrlanda, Portekiz, Yunanistan derken İspanya da piyasalardan dışlanmak üzere. Geçen hafta İspanya'nın iki yıllık tahvil getirileri ikinci piyasada % 7'nin üzerine çıktı. Birinci piyasa yani tahvil ihalelerine de eskisi kadar talep gelmiyor ve ortalama maliyet % 5'in üzerinde. İspanya'nın bu faiz maliyetlerini karşılayabilmesi için ek kaynağa ihtiyacı var. Bu kaynağı bütçesinden sağlayamıyor, çünkü zaten ekonomisinin % 6'sına kadar çıkan bir (faiz dışı) bütçe açığı var (faiz dahil % 8.5, Grafik 1). Bu açığı kapatabilmek için bir an evvel ekonomisini büyütmesi ve bu sayede vergi gelirlerini artırması gerekiyor. Ama İspanya hükümeti Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'nun baskısına boyun eğerek tam tersini yapıyor. % 25'e çıkan işsizliğe rağmen 65 milyar Euro'luk yeni bir tasarruf programını devreye sokmuş durumda. Ve bu tasarruf çabası ekonominin büyümesini daha da zorlaştırıyor. IMF'ye göre İspanya ekonomisi bu yıl % 1,5, gelecek yıl ise % 1,2 küçülecek (Grafik 2). Tam bir kısır döngü.

Daha da kötüsü, İspanya'nın kaynak ihtiyacı aslında görünenden de fazla. Hem bankacılık sistemindeki zararları hem de yerel hükümetlerin bütçe açıklarını telafi etmesi gerekiyor. Caja adlı yerel bankaları bilançolarında hâlâ tam olarak boyutu bilinmeyen (ama kötü bir senaryoda 62 milyar Euro'ya çıkabileceği düşünülen) büyük zararlar taşıyorlar. Benzer şekilde önceki hafta Valencia yerel hükümeti vadesi gelen borçlarını ödeyemeyeceğini belirterek merkezi hükümetten destek istedi (yıl sonuna kadar 10 milyar Euro geri ödemeleri var). Yerel basına göre ülkenin güneyindeki 5 yerel hükümet aynı konumda.

İspanya tüm bu "gizli" açığı bütçesinden karşılasa ve sonra da açığını borçlanarak finanse etse 2012 ilk çeyreği sonunda % 72 olan kamu borcunun ekonomiye oranı çok daha yükselecek. O nedenle piyasalar bu borcun giderek artan ödenememe riskini fiyatlara yansıtıyorlar ve tahvil getirileri hızla yükseliyor. AB bu kısır döngüyü görerek Caja'ların kaynak ihtiyacını farklı bir mekanizma ile karşılamaya çalışıyor ama bunun İspanya'nın borcuna eklenmeden ya da İspanya'nın ek tasarruf önlemleri alması gerekmeden nasıl yapılacağı belli değil.

MANDRAKE DEVREDE AMA

Mario Draghi göreve geldiğinde ECB'nin Almanya ile mutabık kaldığı oyun planı, sorunlu (borcu yüksek) ülkeleri tasarruf yaparak güven kazanmaya zorlamak ama tasarrufun ekonomileri küçültücü etkisini para politikasını gevşeterek ve bankalara yeterince likidite sağlayarak telafi etmekti. Bu doğrultuda hem faiz indirdi hem bankalara düşük kaliteli teminat karşılığında 3 yıla kadar çeşitli vadelerde istedikleri kadar borç verdi hem de ikinci piyasada devlet tahvilleri satın alarak müdahale etti. Aslında bu yaptıkları yanlış ya da işe yaramayan şeyler değildi. Bu fonlama imkânları sayesinde bölgedeki bankalar likidite sağlamak için aktiflerini hızla azaltmak zorunda kalmadılar. Başka devletlere verdikleri borçları satıp kendi devletlerinin borcuna çevirebildiler. Yine bu sayede Doğu Avrupa'da çok kredi vermiş olan AB bankalarının bu kredileri hızla geri çekmek zorunda kalmaları ve bu bölgede büyük bir ekonomik kriz yaşanması engellendi. Ama her şeye rağmen İrlanda, Portekiz ve Yunanistan hâlâ piyasalardan makul vade ve maliyetlerde borçlanamazken İspanya (ve sonra da İtalya) süratle bu konuma gelmek üzereler (İrlanda ilk defa geçen hafta 5 yıllık bir ihaleyle piyasalara dönebildi ama maliyet hâlâ ödenebilir değil).

Draghi "Euro'yu kurtarmak için ne gerekiyorsa yapacağım." derken belki yine ikinci piyasadan bu sefer getirileri belli bir seviyeye düşürme amaçlı, çok daha büyük boyutlu tahvil alımı yapma ve/veya bankacılık lisansı verilecek kurtarma fonlarına (ESM ve EFSF) limitsiz finansman sağlayarak bu alımı onlara yaptırma (limitsiz çünkü karşılığında teminat olacak) ve/veya politika faizini düşürme ve hatta verdiği finansmanı ECB'de tutan bankalardan gecelik faiz isteyerek fonları reel sektöre aktarmaya zorlama gibi mekanizmalara başvurabilir. Geçmişte yükü taşınabilecek küçük Yunanistan için panik yapan piyasaların bugün yükü taşınamayacak dev İspanya için panik yapmamalarının nedeni de aslında ECB'nin cömertliğine güveniyor olmaları.

Ama Mario Draghi şapkadan ne çıkartırsa çıkarsın Mandrake gibi ancak bir süre etkili olacak. Çünkü Euro'nun sorunu illüzyonla çözülemeyecek kadar büyük. Bir süre kötü adamlar (!) ellerindeki tabancanın muza döndüğünü zannedip şaşıracaklar ama hipnozun etkisi geçince yeniden tabancayı ateşleyecekler. Çünkü sorun likidite sorunu değil. Sorun Euro sonrasında katma değeri düşük bölge ekonomilerinin rekabet güçlerini kaybetmiş olmaları. Bunu telafi etmek için de zaman içinde boğazlarına kadar borçlu hale gelmiş olmaları. Bu borcu azaltıp vadesini uzatmadan ve Euro'dan çıkıp devalüasyon imkânına kavuşmadan bölgedeki bu sorun bitmeyecek.

Geçmişte Mandrake okuyanlar bilir. Hipnoz gücü yetmeyip de zora düşünce Mandrake'nin yardımına yakın dostu, güçlü kuvvetli yardımcısı Abdullah koşar ve kaba kuvvetiyle kötü adamları döverdi. Eğer Draghi'nin böyle bir yardımcısı yoksa işi gerçekten zor. Eğer Abdullah niyetine Almanya'ya güveniyorsa işi daha da zor.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zaman

Bu yaz� 2278 defa okunmu�tur. Yazd�r   �nceki sayfa   Sayfa ba��na git  
  Toplam yorum 0   Onay bekleyen 0  


Yorumunuz edit�rlerimiz taraf�ndan incelendikten sonra yay�nlanacakt�r.
 

Bu yaz� hen�z yorumlanmam��...


 Yazar�n Di�er Yaz�lar�
 
   PİYASALAR     
       
  35,3381   36,5894  
       
  9.972,000   3.008,6400  
   GÜNÜN MANŞETLERİ     
 
Günün tüm haberleri »
   BASIN TOPLANTISI & AJANDA     
  • Otel Yöneticiliği Lisans Programı,
    Hüsnü Özyeğin
    The Marmara
    4 Haziran 2012 Pazartesi
    Alanında Türkiye’nin ilk ve tek akademik programı olma özelliğine sahip Özyeğin Üniversitesi (ÖzÜ) Otel Yöneticiliği...
  • Ekonomi
    Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk
    Ceylan Intercontinental
    4 Haziran 2012 Pazartesi
    Ekonomi Gazetecileri Derneği (EGD) Buluşmaları devam ediyor... Bu kapsamda 7 Haziran 2012 Perşembe günü Çalışma ve Sosyal Güvenlik...
  • Eğitim
    Türk Eğitim Vakfı
    Kuruçeşme Divan Otel
    4 Haziran 2012 Pazartesi
    Türk Eğitim Vakfı (TEV)’nın 2012-2013 eğitim yılında yurt dışında yüksek lisans ve üst ihtisas yapmaya hak kazanan 74 genç...
  • Otel Yöneticiliği Lisans Programı,
    Hüsnü Özyeğin
    The Marmara
    4 Haziran 2012 Pazartesi
    Alanında Türkiye’nin ilk ve tek akademik programı olma özelliğine sahip Özyeğin Üniversitesi (ÖzÜ) Otel Yöneticiliği...
  • Ekonomi
    Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk
    Ceylan Intercontinental
    4 Haziran 2012 Pazartesi
    Ekonomi Gazetecileri Derneği (EGD) Buluşmaları devam ediyor... Bu kapsamda 7 Haziran 2012 Perşembe günü Çalışma ve Sosyal Güvenlik...
prevnext
   İŞTE KULİS     
   YAZARLAR     
Ali Ağaoğlu
Matadorlar piyasaların canını sıkacak
“İspanya yardım için ne zaman başvuracak?” Ekim ayının sorusu ...
   E-POSTA LİSTESİ     
Listemize kayıt olun, finans dünyasının gelişmeleri e-postanıza gelsin.
   ANKET     
En iyi kredi kartı hangisi?
Axess
Bonus
Maximum
World
Ziraat
 Sonu�lar� g�ster   
   FACEBOOK     
 
 
   

YASAL UYARI : www.istefinans.com sitesinde ve sitenin içinde yer alan haberler ve yazarların, yorum, görüş, öneri ve raporları "Yatırım Danışmanlığı" kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, Aracı Kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

 
 
     
 
HABER   Ekonomi | Borsa | İş dünyası | Altın | Kulis | Gündem | Röportaj | Spor
FOTO GALERİ   Finans | Yaşam | Magazin | Otomobil | Teknoloji | Borsa | Karikatür | Haber
VİDEO GALERİ   Finans | Gündem | Borsa | Yaşam | Yatırım | Ekonomi
ETİKETLER   Kredi kartı | Hayati Yazıcı | bankacılık | Almanya | SPK | Ali Babacan | bankacılar | Dosya masrafı
İŞTE FİNANS   Tüm Haberler | Gazeteler | Giriş sayfam yap | Favorilere ekle | Hakkımızda | Künye | İletişim | Reklam | Sitene ekle