Temmuz ayına ilişkin dış ticaret verileri yayınlandı. Veriler ihracat artışının bir miktar yavaşlayarak da olsa devam ettiğini gösterirken, ithalatta ise düşüş devam ediyor.
Temmuz ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8.5 oranında yükselerek 12.9 milyar dolara ulaştı. İhracatta artış sürüyor ancak mayıs ve haziran aylarında yıllık bazda artış oranının yüzde 17 ve 20 seviyelerinde olduğunu hatırlarsak, tempoda bir miktar yavaşlama söz konusu. Ayrıca, ihracatın detaylarında, altın ihracatının son dönemde artan bir şekilde genel ihracatı olumlu etkilediği ve ihracat rakamlarını yukarı çektiği görülüyor. Global ortamda da daralma olduğunu düşünürsek yavaşlama anormal bir gelişme değil.
Buna karşılık ithalat yüzde 1.5 oranında düşerek temmuz ayınnda 20.8 milyar dolar olarak gerçekleşmiş. Son beş ayın dördünde ithalatta yıllık bazda azalma görüldü. İlk yedi ay toplamında ihracat yüzde 33'lük artışla 87 milyara ulaşırken ithalat yüzde 15 oranında artarak 138 milyar dolara yükseldi. İhracat artış oranının ithalat artış oranını ikiye katladığını ve ithalatın da son dört aydır azaldığını hatırlatalım. Dış ticaretteki toparlanma ile ilk yedi ayda dış ticaret açığı 50.7 milyar dolar olmuş. Bu rakam geçen yılın aynı döneminde 63.3 milyar dolar olmuştu.
ALTIN FİYATLARINDAKİ YÜKSELİŞ İHRACATI ETKİLİYOR
Yukarıda da değindiğimiz üzere, altın ihracatının son dönemdeki ihracat rakamları üzerinde etkisi var. TÜİK verilerine göre parasal olmayan altın ihracatı geçen yılın toplamında 1.5 milyar dolar değerinde gerçekleşmişti. Bu yıl ise sadece temmuz ayında gerçekleşen altın ihracatı 1.9 milyar olmuş. Son dört aydaki (nisan-temmuz dönemi) altın ihracatı 6 milyar dolar civarında. Geçen yılın aynı döneminde altın ihracatı sadece 358 milyon dolar seviyesinde idi. Altın ihracatındaki bu yükseliş ihracat rakamlarını yukarı çekiyor.
İTHALAT AYNI, İHRACATTA İSE 'DALGALI' İSTİKRAR FARKI
Dış ticaret verilerini altın ve mevsimsel dalgalanmalara göre düzelttiğimizde ortaya çıkan tablo doğal olarak biraz daha farklı. Mevsimselliğe göre düzeltilmiş verilerde temmuz ayında hem ihracatta hem ithalatta bir miktar düşüş görüyoruz. İhracat bir önceki aya göre yüzde 1.1 oranında düşerken ithalattaki düşüş yüzde 1.7 oranında olmuş. Dış ticaret açığı da bir önceki aya göre yüzde 3 civarında azalmış.
Aşağıdaki grafik mevsimselliğe göre düzeltilmiş dış ticaret verilerindeki son on yıllık seyri özetliyor. Grafiğe bakarak ihracat ve ithalat karşılaştırması yapacak olursak, ithalatın kabaca geçen yılki seviyelerinde olduğunu ve 2011'in ilk aylarından beri kabaca aylık 20 milyar dolar civarında dalgalandığını söyleyebiliriz. İhracatta ise bir miktar dalgalı ancak istikrarlı bir yükseliş söz konusu. Geçen yılın yaz aylarında ortalama 11 milyar dolar seviyesinde olan aylık ihracat son iki ayda ortalama 13 milyar dolar seviyesine yükselmiş durumda.
Diğer yandan altın hariç dış ticaret verilerinin mevsimsel düzeltilmiş sayıları elimizde yok. Ancak, altın etkisini çıkardığımızda, hem ihracatın hem de ithalatın temmuz ayında yüzde 7 civarında düştüğünü görüyoruz. İthalattaki düşüş beklentilerle paralel. Ancak altın hariç ihracatın düşmüş olması dış talepteki zayıflamaya işaret ediyor ve içeride büyüme ve istihdam beklentileri açısından olumsuz bir haber. Zayıflayan iç talebe rağmen, sanayi sektörü ihracat ve dış talep sayesinde beklentilerin üzerinde büyümekteydi. Yılın ikinci yarısında bu etki yavaş yavaş zayıflayacak ve devreden çıkacak gibi görünüyor.
Akşam