Åžimdiye kadar vergilerde söz sahibi olan devlet artık ‘tasarrufta’ da teÅŸvik edici olacak. Bunun için ilk adım olarak bireysel emeklilik sistemine devlet katkısı geliyor.
Mevcut sistemde vergi matrahında indirim yapılırken, bundan sonra katılımcının ödediÄŸi katkı payının yüzde 25’i devlet katkısı olarak ödenecek. Öte yandan sigaranın vergilendirilmesinde paket başına maktu vergi belirleme yetkisi Bakanlar Kurulu’na verilecek. Konut KDV’lerinde ise artık rant deÄŸerine göre yeni bir vergileme sistemine geçilecek. Yurtdışından cep telefonu getirenler 100 lira para ödeyecek.
BaÅŸbakan Yardımcısı Ali Babacan ve Maliye Bakanı Mehmet ÅžimÅŸek dün toplantıyla paketi açıkladı. Pakete iliÅŸkin düzenlemeler Bakanlar Kurulu’nda imzaya açıldı. Yenilikler ÅŸöyle:
KÄ°RA SERTÄ°FÄ°KASI Ä°HRACI: 2012’de dünyada 170 milyar dolara ulaÅŸan kira sertifikası ihracı için Hazine öncülük edecek ve kira sertifikası ihraç edilecek. Bunlar Ä°MKB’de hergün iÅŸlem görecek.
YATIRIM Ä°NDÄ°RÄ°MÄ°: Yeni teÅŸvik paketindeki indirim illere göre 0-80 oranında olacak. Yatırıma katkı tutarının yüzde 50’sine kadar kısmı indirilebilecek.
HÄ°ZMET Ä°HRACINA TEÅžVÄ°K: YerleÅŸim yeri, iÅŸyeri, iÅŸ merkezi yurtdışında bulunan müÅŸterilere Türkiye’den verilen ve münhasıran yurtdışında yararlanılan mimarlık, mühendislik gibi hizmetlerin kazançlarının yarısı vergi matrahından düÅŸülecek ve KDV alınmayacak.
MAKÄ°NELERDE ÖÄ°V YOK: Makinelerarası iletiÅŸimde 37 liralık ücret kalkıyor.
ESNAFA YENÄ°LÄ°K: Basit usul mükellef olma ÅŸartlarını kaybeden tekrar basit usule dönebilecek. Geleneksel iÅŸleri yapan esnaf iÅŸyeri açsa da vergiden muaf.
MÜKELLEFE FAÄ°Z ÖDENECEK: Mükelleflerden fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergiler faiziyle iade edilecek. Yıllık yüzde 12’lik tecil faizi uygulanacak.
KONUTA RANTA GÖRE VERGÄ°: Konut teslimlerinde inÅŸaatın yapıldığı arsanın deÄŸeri, konutun deÄŸeri dikkate alınarak KDV oranını farklılaÅŸtırılabilme konusunda Bakanlar Kurulu’na yetki verilecek. ÖrneÄŸin Etiler’deki 50 metrekarelik bir konutun deÄŸeri 1 milyon TL, KDV’si yüzde 1, Tatvan’da 250 metrekarenin deÄŸeri 100 bin TL iken KDV’si yüzde 18 KDV alınıyordu. Bu deÄŸiÅŸtirilecek.
KİRA GELİRİ OLANLAR DİKKAT: Yıllık geliri 88 bin lirayı aşanlar kira geliri istisnasından yararlanamayacak. İstisna bu yıl 3 bin liraydı.
HURDA ARACA TEÅžVÄ°K: 20 yaÅŸ ve üzeri taşıtların hurdaya ayrılması halinde motorlu taşıtlar vergisinin 4’te 1’inin ödenmesi ÅŸartıyla vergi aslı, gecikme zammı ve faizi ile cezaların tahsilinden vazgeçilecek.
MEVDUATA FARKLI VERGÄ°: Mevduatta stopaj oranının vadeye göre farklılaÅŸtırılması için uzun vadeyi teÅŸvik amacıyla Bakanlar Kurulu’na yetki verilecek.
Yurtdışından ‘CEP’ getÄ°rene 100 vergi
Yurtdışından getirilen cep telefonlarından kullanıma açılması sırasında ithal edilen cep telefonlarına benzer ÅŸekilde 100 lira vergi alınacak. Böyle 1 milyon telefonun getirildiÄŸi ifade ediliyor. Böylece 100 milyon lira gelir elde edilecek.
BES’e yüzde 25 devlet katkısı
Yeni sistemde katkı payının yüzde 25’ini devlet ödeyecek. Bir katılımcıya ödenebilecek azami devlet katkısı tutarı yıllık brüt asgari ücretin yüzde 25’ini geçemeyecek. Bu durumda bir vatandaÅŸa devletin ayda, 222 TL, yıllık olarak da 2 bin 659 TL katkısı olacak. Artık sadece ‘getiri’ üzerinden vergilendirme yapılacak. Devlet katkısına sistemde uzun süre kalmayı özendirecek ÅŸekilde kademeli olarak hak kazanılacak. Devlet katkıları ve getirilerine 3. yılda yüzde 15’ine, 6. yılda yüzde 35’ine, 10. yılda yüzde 60’ına ve emeklilikte yüzde 100’üne hak kazanılacak.
Herkes yararlanacak
Babacan, BES’teki kiÅŸilerin sadece yüzde 35’inin mevcut sistemdeki vergi indiriminden yararlandığını gördüklerini belirterek, “Bu yeni oluÅŸturduÄŸumuz devlet katkı payı sistemiyle artık BES’e giren herkes istifade edecek” dedi. Sistemin nasıl çalışacağını anlatan Babacan, “Bireysel Emeklilik hesabına katılımcı, para yatırdığı zaman bu yatırdığı miktarla ilgili bilgi Emeklilik Gözetim Merkezi’ne (EGM) bildirilecek. EGM de bunu ilgili kamu kuruluÅŸuna bildirecek.
Ä°lgili kamu kuruluÅŸu da devlet katkısını o vatandaşımızın hesabındaki bir devlet katkısı alt hesabına yatıracak ve bu devlet katkısının oranı da yüzde 25 olacak. Yani ayda sisteme 100 lira para yatıran vatandaşımızın, o 100 liranın yanına bir de 25 lira devlet katkı payı koyacak hesaba ancak o katkı payları ayrı hesaplarda izlenecek” dedi. Babacan, vatandaşın kendi yatırdığı para için ise herhangi bir sınırlama olmayacağını bildirdi. Babacan, ÅŸu anda sistemde 2,5 milyon kiÅŸi, toplam 15,9 milyar liralık birikimin söz konusu olduÄŸunu belirterek, ÅŸu andaki bireysel emeklilik sisteminde olan vatandaÅŸların aynen sistemde kalmaya devam edeceklerini söyledi.
Sigara paketine 50 kuruÅŸ vergi
Sigara vergilemesinde yeni sisteme geçilecek. Åžu anda nispi ve maktu vergi sistemi uygulanıyor. Bakanlar Kurulu’na paket başına ‘maktu’ vergi için bir yetki verilecek. Bakan ÅžimÅŸek, tütün mamullerine iliÅŸkin vergi düzenlemesine iliÅŸkin soru üzerine “Tütün ve tütün mamullerinde model deÄŸiÅŸikliÄŸine gidiyoruz, ama burada vergi yükünde herhangi bir artış öngörmüyoruz” dedi.
Maktu vergi belirlenecek
Edinilen bilgiye göre yeni sistemde nispi ve maktu vergi birlikte hesaplanacak. Paket başına Bakanlar Kurulu 50 kuruÅŸ maktu vergi belirleyecek. Böylece düÅŸük fiyattan satılan sigaralardan alınan vergi biraz daha arttırılmış olacak. Mevcut sistemde nispi bir oran var. Ancak bu nispi oran düÅŸük fiyattan satılan sigarada düÅŸük vergi anlamına geliyor. Bunun için bir de asgari maktu vergi hesaplanıyor. Åžimdi bir de ‘maktu’ oran yani 50 kuruÅŸ belirlenecek. Nispi vergi oranın üstüne 50 kuruÅŸ maktu vergi konulacak. Åžu anda nispi vergi oranı yüzde 65. Asgari maktu vergi de 2.90 lira. 4.5 liraya satılan bir sigaranın vergisi ÅŸu anda 2.90. 6 liraya satılan bir sigaranın vergisi 3.9 lira. Åžimdi nispi oranın üstüne paket başına 50 kuruÅŸ maktu vergi belirlendiÄŸinde, 4.5 liraya satılan sigaranın vergisi 3.4 liraya çıkacak. Yine yüksek fiyattan satılanın vergisi de 4.4 liraya çıkacak. Asgari maktunun da tabanını yükselttiÄŸinde düÅŸük fiyattan satılan sigaraların yükü artacak.
Sektör nasıl karşıladı
Mete UÄŸurlu/Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürü
Ä°lgi ve güven artacak
Sistemin önemli hamle yapacağı yeni bir döneme baÅŸlayacağız. Devletin yüzde 25 oranında bir teÅŸvik saÄŸlaması sisteme olan ilgi ve güveni artıracaktır. Katılımcı sayısında 3.1 milyonu, fon büyüklüÄŸünde ise 20 milyar lirayı zorlayabiliriz.
Erhan Adalı/Garanti Emeklilik Genel Müdürü
Büyüme hızlanacak
Yeni düzenleme yıllık 400 bin civarında olan katılımcı sayısı artışını 600-700 bin arası bir yere taşıyacak. Devletin yüzde 25’lik katkısı fon açısından yıllık bazda yüzde 30-35 büyüme anlamına geliyor. Kira sertifikaları da sektörde fon içerisinde deÄŸerlendirilebilir.
Taylan Türkölmez/Yapı Kredi Emeklilik Genel Müdürü
BES’i teÅŸvik edici
Devletin yüzde 25’lik katkı saÄŸlayacak olması yüksek getiri, bu katkıyı hak kazanmada kademe uygulaması ise sistemde uzun süre kalınmasını teÅŸvik anlamında olumlu. 2023’te 250 milyor TL olan fon büyüklüÄŸü beklentisi yeni düzenleme ile 400 milyara yükseldi.
Radikal
