Paranın fiyatı olan faizlerin manipüle edildiÄŸi sonunda suç üstü yapıldı ve bu manipülasyon somut delillerle kanıtlandı.

Zaten faizleri manipüle edenler de daha fazla direnemediler ve iÅŸledikleri suçu kabul ettiler. Böylece faizlerin piyasada rekabet sonucunda belirlenmediÄŸi kesinleÅŸti. Bu bilgiler ışığında skandal büyüdükçe büyüdü. Barclays bankasının yöneticilerinin ardından dün de Ä°ngiltere Merkez Bankası BaÅŸkan Yardımcısı Paul Tucker parlamento komisyonuna ifade verdi.

Peki faiz lobisi ne yaptı ve nasıl yakalandı?

Bir kere bunlar, faizleri kendi çıkarlarına istedikleri gibi belirleyip konut kredisinden otomobil kredisine kadar bankalardan her türlü kredi alan vatandaÅŸları dolandırdılar. Yaklaşık 550 trilyon dolarlık küresel kredi ve yatırım tutarını istedikleri gibi yönlendirdiler.

Gelelim nasıl yakalandıklarına…Bizdeki SPK ve BDDK'nın benzeri olan Amerikan ve Ä°ngiliz regülatörleri, Barclays bankası çalışanlarının, faizleri istedikleri gibi belirlediklerini kanıtlayan elektronik posta trafiÄŸini ortaya çıkardılar. Bunun üzerine Ä°ngiltere Hazine Bakanı, "dolandırıcılık, ticarette suç olduÄŸuna göre bankacılıkta da suçtur" diyerek Ä°ngiltere Ciddi Dolandırıcılık Ofisi'ni devreye soktu. Åžimdi Barclays sadece regülasyon kuruluÅŸlarına ödeyeceÄŸi 453 milyon dolarlık cezayla da kurtulamayacak. Ceza Kanunu'na göre de bu skandal ele alınacak. Tabi bu faiz dolandırıcığında sadece Barclays bankası yok. 20'ye yakın büyük banka daha soruÅŸturmanın içine alındı.

Gelelim faizleri manipüle eden lobilere karşı bundan böyle nasıl önlem alınacağına…
Ä°ngiltere'de dün konuyu deÄŸerlendiren uzmanlar, bankaların yatırım bankası bölümlerinin ayrı bir yönetim altında toplanmasını öneriyorlar. Bu öneriyi Oxford Üniversitesi'nden John Vickers yaptı. Ona göre, bankaların menkul kıymet bölümleri için ayrı bir risk komitesi kurulmalı. Böylece iç ve dış denetim daha kolay yapılabilecek.

Ayrıca bankaların yönetici primlerinin uzun vadeli belirlenmesi öneriliyor. Kısa dönemde çok yüksek tutarlı baÅŸarı primler verilmesi, banka yöneticilerinin aşırı risk almalarına ve kuralları bir kenara itmelerine neden oluyor. Barclays'in Ä°cra Komitesi BaÅŸkanı Bob Diamond'un 2005 yılından bu yana en az toplam 120 milyon sterlin (186 milyon $) maaÅŸ ve prim aldığı ileri sürülüyor. Bu hesaba göre, Diamond'un yıllık geliri 20 milyon sterlin oluyor.

Hemen unutmadan belirtelim, Londra bankalararası borçlanma faiz oranının (Libor) bundan sonra manipüle edilmesini önlemek için Brüksel harekete geçti.AB finansal izleme bölümünden Michel Barnier, Brüksel'in manipülasyonu önlemek için regülasyon açıklarını kapatmak amacıyla yeni kurallar getirileceÄŸini söyledi.

Anlayacağınız, bizim faiz lobisinin elemanları, komik duruma düÅŸmeyi de göze alarak hâlâ "faiz lobisi yok" diye homurdana dursunlar, faiz lobisi Ä°ngiltere'de bütün dünyanın gözü önünde yakalandı. Dünyada bol miktarda dolaÅŸan ucuz parayı, yapay riskler yaratarak Türkiye'ye aşırı fiyattan satan yerli lobiye karşı ÅŸimdi nasıl önlemler alınacak bekleyip göreceÄŸiz.

Sabah