BaÅŸlangıçta sanayici ve ihracatçının omuzlara aldığı Merkez Bankası BaÅŸkanı BaÅŸçı'nın tabanı giderek kayıyor. Artık ondan üreticiler ÅŸikâyetçi, bankacılar memnun. Neden ortada: Uyguladığı politika sadece temmuzda 6.1 milyar $ sıcak para çekti. Türkiye yine sıcak para cenneti oluyor
Merkez Bankası, Avrupa'daki ekonomik çalkantıyı gerekçe gösterip, faiz indirimi yapmayınca Türkiye yine bono ve borsaya akın eden sıcak paranın merkezi oldu. Hazirandaki 3.7 milyar dolarlık sıcak para giriÅŸinin ardından, temmuz ayında bono ve borsaya gelen para miktarı tarihi bir rekor kırdı. Merkez Bankası'nın haftalık basın bültenine göre 29 Haziran- 3 AÄŸustos arasındaki bir aylık dönemde, yabancı yatırımcıların Türkiye'deki bono stoku 10.5 milyar lira artarak 85.5 milyar liraya yükseldi.
Temmuzda bonoya gelen sıcak para miktarı ortalama dolar kurlarına göre 5.6 milyar doları buluyor. Bu rakama, Ä°MKB yoluyla hisse senetlerine gelen net 535 milyon dolar da eklendiÄŸinde Türkiye'ye 26 Haziran-3 AÄŸustos arasındaki dönemde giriÅŸ yapan sıcak para miktarı 6.1 milyar dolar olarak gerçekleÅŸti. Söz konusu para giriÅŸinin yarattığı baskı ise Türk Lirası'nı dövizler karşısında hızla deÄŸerlendiriyor. Mesela yarım dolar ve yarım eurodan oluÅŸan döviz sepeti bahsettiÄŸimiz 1 aylık dönemde yüzde 2.1 oranında deÄŸerlendi. ÖrneÄŸi daha da geriye götürebiliriz... Son iki aylık sıcak para giriÅŸi 10 milyar dolara yaklaşırken, TL'deki deÄŸerlenme yüzde 3.2'yi buldu. Yılın ilk 7 ayındaki sıcak para giriÅŸi miktarının 16.6 milyar dolara çıktığını da hatırlatalım.
Kimler ÅŸikâyetçi oluyor?
Ancak enflasyona karşı verilen ve geçtiÄŸimiz Merkez Bankası baÅŸkanları döneminde de sıkça gördüÄŸümüz söz konusu uygulamaların yan etkileri doÄŸal olarak çeÅŸitli kesimlerden tepki topluyor. ÖrneÄŸin, Lira'daki hızlı deÄŸerlenme ihracatçılardan, bu deÄŸerlenmeyi saÄŸlayan aşırı sıkı para ve yüksek faiz politikası ise üreticiler ile hükümetten bankaya karşı tepki doÄŸmasına yol açıyor.
Ä°hracatçılar TL'nin aşırı deÄŸerlenmesi nedeniyle yurtdışındaki talep daralmasına karşı daha savunmasız hale geldiklerini belirtiyor. Ayrıca Merkez Bankası'nın enflasyonla mücadele ve Avrupa'daki kriz gerekçesiyle biraz da 'korkudan' ve 'dövize gitmesin' diye likidite miktarını aşırı sıkması iç talepte hızlı daralmaya yol açıyor. Üretici kesim hem bu yüzden hem de yüksek faizler nedeniyle finansman maliyetleri arttığı için bankadan ÅŸikâyetçi oluyor.
BaÅŸ destekçileri bankalar ve Londra'dakiler
BaÅŸçı'nın politikaları hükümet kanadından da tepki alıyor. Hükümet kanadında ihracat-ithalat dengesine yönelik endiÅŸeler olmasına karşın, en önemli sorun bütçe üzerinde görülüyor. Türk ekonomisinin küresel krize karşı emniyet kemeri haline gelen yüksek bütçe performansının sürdürülebilirliÄŸinden endiÅŸe duyuluyor. Gerekçe ise daralan talep nedeniyle önümüzdeki dönemde vergi gelirlerinde yaÅŸanacak azalma olasılığı. Nitekim yılın ilk yarısındaki bütçe performansı, talep düÅŸüÅŸü nedeniyle yaÅŸanan vergi kaybı yüzünden geçtiÄŸimiz yıllara göre olumsuz seyrediyor.
Buna karşın Merkez Bankası BaÅŸkanı Erdem BaÅŸçı'ya, baÅŸlangıçta faiz indirmesi nedeniyle büyük eleÅŸtiriler getiren bankacılık kesimi ise ÅŸu anda kendini BaÅŸkan'ın en önemli destekçisi olarak konumluyor. BaÅŸçı'nın uyguladığı yüksek faiz politikası Londra gibi uluslararası finans merkezlerinde de son aylarda takdir topluyor. Yani yüksek faizden para kazanan kesimler geçtiÄŸimiz dönemin aksine Erdem BaÅŸçı'ya daha çok destek çıkıyor.
OÄŸuz Karamuk/Sabah
