Bu yıl enflasyonun yüzde 6.5 olması bekleniyor. Mevduat faizleri net yüzde 6. Bono faizi ise yüzde 6’nın bile altına düÅŸtü. Asgari ücretli kadar kazanmak için 200 bin lira gerekiyor. Dolarda en doÄŸru noktada al-sat yapılsa bile kazanç yüzde 5.8
Faiz oranları gerileyerek yüzde 6 düzeyine geldi. Gelecek yıl enflasyon beklentisi yüzde 6.5 düzeyinde. Åžimdi yüksek miktarda faiz almaya alışmış vatandaÅŸlar soruyor ‘paramızı ne yapalım’ diye. Paradan para kazananlar için deÄŸil (zaten onların paralarını yöneten uzmanlar var) emeklilerin, ileride başını sokabilecek bir ev alma hayalindeki vatandaşın birikimlerinin enflasyona ezdirilmemesi için hazırladık ‘Paranın Yeni Rotası’nı. Türkiye’de birikim deyince akla ilk gelen banka mevduatı, bono faizi ile dolar ve Euro’dan oluÅŸan döviz yatırımlarından baÅŸlıyoruz bugün. Bugün için çıkan sonuç pek iç açıcı deÄŸil ama sabredin. Önce kötü haberden baÅŸlayalım sonra iyi haberi önümüzdeki günlerde vereceÄŸiz.
BONO ALSANIZ BELKÄ° ZARAR BÄ°LE OLUR
Ekonomistlerin beklediÄŸi enflasyon yüzde 6.5. Merkez Bankası yüzde 5.3 bekliyor ama ÅŸimdi yüzde 7 olan düzeye bakıldığında yüzde 5.3’e inmek pek kolay deÄŸil. Bankaya mevduat yapmaya gidiyorsunuz en iyi ihtimalle yüzde 7 faiz veriyorlar. Vergiyi düÅŸünce (stopaj) net yüzde 6 bile kalmıyor. Ancak 189 bin liranız olmalı ki aylık 773 lira olan asgari ücretli kadar para kazanabilesiniz. Banka az faiz veriyor deyip devlete borç verdiÄŸimizde yani Hazine bonosu aldığımızda da durum farklı deÄŸil. Faiz yüzde 6’nın altına düÅŸtü bile.
Üstelik faiz oranları da ÅŸu sıralar enflasyon ve Türkiye’ye gelecek olan sıcak paranın kesileceÄŸi korkusuyla yükselme eÄŸiliminde. Åžimdi bono alıp 1 ay sonra satmaya kalksanız belki zarar edeceksiniz. Bonoda da iÅŸler iyi deÄŸil ama ‘illa da bono’ diyorsanız sizin için paranızı enflasyona karşı koruyacak bir yatırım aracı bulduk: Enflasyona endeksli kâğıtlar. Enflasyona endeksli kâğıtlarda 6 ayda bir faiz hesaplanıp size faiz ödeniyor. Ä°ÅŸin güzel tarafı geçmiÅŸ enflasyon hesaplanıyor ve üstüne de bir miktar daha faiz veriliyor. Böylece paranız enflasyona karşı kesin olarak korunuyor.
EN AZ ÜÇ YIL VADELÄ° ENFLASYON BONOSU YATIRIMCIYI KURTARIR
Ancak uzmanlardan uyarılar var. Ali Ä°hsan Gelberi “Enflasyona endeksli kâğıtların vadesi uzun ve likiditesi yok. Yani kolay alıp satamazsınız” diyor. Endeksli kâğıtlar vadesine kalan süreye göre 10 yıla kadar çıkıyor. En az 3 yıl vadeli enflasyona endeksli deÄŸiÅŸken faizli bono almak lazım. Çünkü ancak 3 yıl üstü kâğıtlar enflasyona karşı vatandaşı koruyabiliyor. Daha düÅŸük vadeli olanların fiyatı çok düÅŸtüÄŸü için faiz kurtarmıyor.
Doların kazandıracağı yok bir de kredi notu artarsa...
Dolar geçtiÄŸimiz 350 iÅŸgününde 1.73-1.83 bandinda hareket etti. Yani en doÄŸru yerde alım yapıp yine en doÄŸru yerde satsanız yüzde 5.7 kazanırsınız. Döviz yatırımcısı sıkça al/sat yapmayıp döviz mevduatta beklediÄŸi için sadece yaklaşık yüzde 2.5-3 dolar faizi kazanıyor. DiÄŸer yandan kısa süre önce Türkiye’ye karşı olumsuz tavır içinde bulunduÄŸu genel kabul görmüÅŸ Standart and Poor’s’un bile kredi notunu yükseltmesi önümüzdeki dönemde Moody’s’in de not artıracağı beklentisi yarattı. EÄŸer Moody’s not artırırsa Türkiye iki kuruluÅŸtan birden ‘yatırım yapılabilir ülke’ konumuna yükselecek. Fitch’in notu ÅŸu anda ‘yatırım yapılabilir’ düzeyde. Böylece trilyon dolarlık fonlar Türkiye’ye yatırım yapabilecek. Bu da doların ve Euro’nun daha da gerileyeceÄŸi anlamına geliyor. Tabii öngörüler önemli bir kriz çıkmayacağı varsayımıyla yapılıyor. Yoksa grafikte de görüleceÄŸi gibi 2008’de doların yüzde 57, 2011‘de de yüzde 37 fırladığını hatırlatalım. Ama tabii dolar fırladığı düzeyden aÅŸağı doÄŸru kaymayı da ihmal etmiyor.
Cem Muratoğlu / Odeabank Bireysel Bankacılık GMY
‘6 AYDAN KISA VADEYÄ° TERCÄ°H ETMEYÄ°N’
Piyasadaki sıkışıklık ve iniÅŸ çıkışlara raÄŸmen dolar ve Euro’da önemli bir yükseliÅŸ olmadı. EÄŸer mevduattan vazgeçmiyorsanız 6 ay ve daha uzun vadeyi tercih edenler hem daha çok faiz alır hem de daha az vergi öder. 6 aydan yüksek mevduat ile düÅŸük arasında yüzde 0.25 puan fark var. Vergide 6 aydan düÅŸük mevduat yüzde 15, 6 aydan yüksek ise yüzde 12 vergiye tabi. Ancak yatırımcı biraz daha risk alıp yüksek getiri elde edebilir.
Cem Yalçınkaya / Perform Portföy Yönetimi Ortağı
‘CARÄ° AÇIK AZALACAK DOLARA Ä°HTÄ°YAÇ AZ’
Parasal geniÅŸlemenin tüm dünyada tek moda politika olduÄŸu dikkate alındığında faizlerdeki yükseliÅŸ enflasyon görülene kadar sınırlı kalır. Enflasyon korkusu olduÄŸu olduÄŸu için aÅŸağı doÄŸru gelmesini de beklemiyorum. Önümüzdeki dönem dövizden de bir ÅŸey beklemiyoruz. Büyüme düÅŸük seyrediyor, bu durum cari açığı dövizde ciddi bir yükseliÅŸ yaratacak kadar büyütmez.
Ali Ä°hsan Gelberi / Garanti Bankası Eko. AraÅŸ. Müdürü
‘ALIM SATIM TARÄ°HÄ°NÄ° AYARLAMAK ZOR’
Finans piyasalarında trendler önemli. Yılda iki kez trend genellikle deÄŸiÅŸir. Åžu anda trend geliÅŸmekte olan ülkelerden geliÅŸmiÅŸ ülkelere fon akımı. Bu nedenle daha az riskli enstrümanlara yatırım yapmak lazım. Ama vatandaÅŸa dövizi önermiyorum. Çünkü dövizin yükselmesi ve düÅŸmesinden para kazanılabilir ama bunu yakalamak vatandaÅŸ için çok zor.
Fatih Keresteci HSBC Bank Stratejisti
‘2013’TE FAÄ°Z DE DOLAR DA DÜÅžECEK’
Japonya dahil tüm ülkeler parasal geniÅŸlemeye gidiyor. Buna Avrupa bile dahil olabilir. 2013’ün geri kalan kısmında parasal geniÅŸleme devam edecek, hatta artacak. Bol ve ucuz likidite getirisi nominal olarak yüksek olan Türkiye gibi ülkelere gelir. Ancak Merkez Bankası önlem alıyor. Türk Lirası deÄŸerlenirse faiz indiririm diyor. Böyle olunca faizler, özellikle iki yıl ve daha az vadeli bono faizleri aÅŸağı gelir.
Rahim Ak/Habertürk
