Artık sadece 150 metrekareden büyük evlerden alınan yüzde 18’lik KDV, 50 metrekarelik bir konuttan da alınabilecek. Evin rayiç deÄŸeri vergisini belirleyecek. Mesela Zorlu Center’da satılan 100 metrekarelik eve de yüzde 18 KDV uygulanacak.
Gayrimenkul sektörünün korktuÄŸu başına geliyor. Bir süredir Maliye’de konutta KDV sistemini silbaÅŸtan deÄŸiÅŸtirecek bir tasarı üzerinde çalışıldığı biliniyordu. Maliye yetkililerinden edinilen bilgiye göre, tasarıya son ÅŸekli verildi.
Tasarının en dikkat çekici yanı, artık 150 metrekareden daha küçük olsa da evlerin satışında yüzde 18’e varan ölçüde kademeli KDV uygulanacak olması.
Sektör çok endiÅŸeli
Mesela satışı yapılan ev Ä°stanbul’un en lüks projelerinden birindeyse buradaki vergi, satılan konut isterse 40-50 metrekare olsun yüzde 18 olabilecek. Maliye’den bir yetkili durumu, “Son dönemde yapılan projelere bakıyoruz. Mesela Zorlu Center. Metrekaresi 9 bin dolar ile 18 bin dolar arasında deÄŸiÅŸen fiyatlarla ev satılıyor. Ancak evlerin büyüklükleri 100 metrekare civarında. 100 metrekarelik bir daireye 1.5 milyon dolar ödeniyor ancak Maliye KDV almıyor. Çünkü daha önce lüksün tanımı büyüklüÄŸe göre yapılmış. O yüzden de 150 metrekarenin üzerindeki konutlardan yüzde 18 KDV alınır denmiÅŸ. Åžimdi bu yanlıştan dönüyoruz. Bu yanlıştan dönmek için de Sapphire, Kanyon, Zorlu gibi lüks projelerin durumunu incelememiz gerekti” diye konuÅŸtu.
Ancak yeni KDV uygulaması sadece metrekare fiyatı 8-10 bin dolar arasında satılan lüks projeleri etkilemeyecek. Projenin bulunduÄŸu bölgeye göre Maliye yeni bir vergi rayici belirleyecek. Dolayısıyla Halkalı, Beylikdüzü ya da Çekmeköy’de yapılan bir konut projesinde de vergi sistemi deÄŸiÅŸecek. Satılan evin büyüklüÄŸü 75 metrekare de olsa Çekmeköy’deki projeden de yüzde 10 ile 18 arasında bir oranda vergi alınacak.
Maliye yetkilileri bölgelere ve arsa rayiçlerine göre KDV oran listesinin hazırlıklarının da devam ettiÄŸini, listenin yakında ortaya çıkacağını söylediler. Emlak vergisinde ortayla çıkan farklı tarifenin bir benzerinin KDV için de oluÅŸturulması bekleniyor.
ÖrneÄŸin Ä°stanbul 4 bölgeye ayrılacak ve KDV oranı birinci bölge için yüzde 18, ikinci bölge için yüzde 15, üçüncü bölge için yüzde 8 ve dördüncü bölge için yüzde 3 olarak uygulanacak. Oranlar ve bölgelerle ilgili son kararı ise Bakanlar Kurulu verecek. Söz konusu uygulamanın Ocak 2013’ten itibaren yürürlüÄŸe girmesi planlanıyor.
Bu KDV deÄŸiÅŸiklik çalışması konut sektöründe de ciddi telaÅŸ yaratmış vaziyette. Ekonomiyi soÄŸutma önlemleri çerçevesinde kredi maliyetlerinin artırılması konut kredilerindeki maliyetleri de etkilemiÅŸti. Bu yüzden de bir süredir konut satışları istenen seviyede gitmiyordu. Satışların seyrinden mutlu olmayan, Nisan ve Mayıs aylarında da bekledikleri yüksek konut satış performansını gösteremeyen markalı konut üreticileri ÅŸimdi bir de bu maliyetlerin üzerine vergi maliyetinin eklenmesinden endiÅŸe duyuyor.
Markalı konut sektörünün önde gelen bir temsilcisi, “Bu vergi sistemi deÄŸiÅŸtiÄŸi anda konut fiyatlarına yüzde 17 civarı zam gelmesi kaçınılmaz. Zaten firmalar uzun süredir konutlara zam yapamıyor. Kâr marjlarından ciddi feragat ederek, müÅŸteriye alternatifli ödeme imkanları sunarak satışları canlı tutmaya çalışıyordu. Abartmıyorum bazı firmalar kapıya kilit vurabilir” diye konuÅŸtu.
Bir baÅŸka konut üreticisi ise bölgeye göre farklı KDV uygulamasının haksızlıklara neden olmasından endiÅŸeli olduÄŸunu söyledi. “Nasıl ki emlak vergisi için yapılan listede büyük haksızlıklar olduysa benzer bir adaletsizliÄŸin KDV listesinde de ortaya çıkması olası. Listeler açıklandıktan sonra eminim çok büyük itirazlar olacak” diye konuÅŸtu.
Bir baÅŸka sektör temsilcisi ise söz konusu vergi artışının kayıtdışılığı azdıracağına dikkat çekti. “Konutun satış bedeli Maliye’ye düÅŸük gösterilecektir” diyen konut üreticisi “Çünkü hiçkimse 100 lira iken bir evin fiyatı 118 lira ödemek istemeyecektir” diye devam etti.
Büyümenin motoruna fren konur..
Sektör temsilcileri hazırlıkları son aÅŸamaya gelen yeni KDV uygulamasına yönelik endiÅŸelerini ÅŸu noktalarda ortaya koydular.
Bu durum sektörde büyük bir kaos yaratır. KurumsallaÅŸma adına adımlar atılırken kayıt dışılık hortlar. Alıcı ile satıcıyı usulsüzlüÄŸe teÅŸvik eder.
Åžu an sektör üzerine ilave yük getirecek hiçbir deÄŸiÅŸikliÄŸi kaldıramaz, inÅŸaatçılarla ilgili spekülasyonlar baÅŸlar, vatandaşın konut alım kararları etkilenebilir.
Mütekabiliyet deÄŸiÅŸikliÄŸi ile konut sektöründe bir ivme bekleyen ve umudunu buna baÄŸlayan sektörde iflaslar ortaya çıkabilir.
Ä°nÅŸaat sektörü sonuçta büyümenin motoru. Türkiye son yıllarda dünya rekorları kırarak büyüdüyse bunda inÅŸaat sektörünün çok büyük payı oldu. Ä°nÅŸaat sektörü istihdamın artmasında da en büyük payı aldı. Vergisel düzenleme orta ve uzun vadede genel bütçeyi olumsuz etkileyen sonuçlar doÄŸuracaktır.
Bir kentsel dönüÅŸümden sözederken müteahhitlerin mali gücünü etkileyecek böyle bir uygulama, kentsel dönüÅŸüm takvimine de büyük sekte vurur. Hiç kimse yeni fırsatlara bakamaz. Çünkü büyük firmaların elinde kaynak kalmaz.
Uygulamada çarpıklık var ama...
Mevcut uygulamaya göre metrekaresi 18 bin dolara kadar çıkan Zorlu Center’da bir daire satın altığınızda sadece yüzde 1 KDV ödüyorsunuz. Zira Zorlu Center’da ortalama daire büyüklükleri 100 metrekare. Oysa BaÄŸcılar da 160 metrekarelik bir ev satın aldığınızda yüzde 18 KDV ödüyorsunuz. Maliye bu çarpıklığı dikkate alarak, bölgesel ve projeye göre farklı KDV uygulamasına geçme kararı aldı. Evin büyüklüÄŸü ne olursa olsun, inÅŸaat bölgesi, projenin deÄŸeri vergi oranını belirleyecek... Maliye elemanları, 2B rayiçleri belirlenirken alıcı kılığında bölgeleri tek tek gezmiÅŸ ve piyasa ÅŸartlarına uygun bir deÄŸer ortaya koymuÅŸtu. Benzer bir taramanın KDV oranları belirlenirken de yapıldığı öÄŸrenildi.
