Patronlardunyasi.com'un dün duyurduÄŸu 'Uzel'de iflas kararı' gerçekleÅŸti.
2006’da 622 milyon TL ciro yapan bir zamanların sanayi devi Uzel Makina’nın iflas kararı çıktı. Aile kavgasıyla batışa sürüklenen Uzel’de kardeÅŸlerin savaşı hâlâ sürüyor
BaÅŸbakan Tayyip ErdoÄŸan’ın yerli otomobil üretilmesini ulusal bir hedef olarak koyduÄŸu bir dönemde, Türkiye’nin ilk yerli traktör üreticisi Uzel Makina iflas etti. Aile içinde patlak veren kavga bir sanayi devinin iflasa sürüklenmesiyle noktalandı. Ä°flas kararı ilgili mahkeme tarafından 5 Temmuz 2012’de alındı. Ailede miras kavgası merhum bestakâr Ahmet Uzel’in eÅŸi Türkan Uzel’in, eÅŸinin ölümünün ardından oÄŸullarıyla yaÅŸadığı miras kavgasıyla baÅŸladı.
Baba Ahmet Uzel’in 1998’de vefat etmesinin ardından Türkan Uzel ile kızı Åžafak Kibar’ın (Kibar Holding Yönetim Kurulu BaÅŸkan Yardımcısı Ali Kibar’ın eÅŸi), oÄŸulları Önder ve Serdar Uzel’le miras üzerinde anlaÅŸmazlığa düÅŸmesi sorunların baÅŸlangıcı oldu.
Türkan Uzel 2003’te, iki oÄŸlunun birlikte hareket ederek çoÄŸunluÄŸu kendisine saÄŸlayan hisseleri hukuka aykırı ÅŸekilde ele geçirdikleri iddiasıyla dava açtı. Ä°stanbul 9. Ticaret Mahkemesi’ne 2003’te baÅŸvuran Türkan Uzel, “Ä°ki oÄŸlum, beni ve kızım Åžafak Kibar’ı ÅŸirket yönetiminden uzaklaÅŸtırdılar” iddiasında bulundu.
Ağır ceza davası sonuçlandı
2007 yılına gelindiÄŸinde Serdar Uzel ve Önder Uzel arasında da anlaÅŸmazlık baÅŸ gösterdi. Gelinen noktada Uzel Makina alacaklarını isteyen bayiler, tedarikçiler ve iÅŸçilerin baÅŸlattığı süreç üzerine iflas noktasına geldi. T.C Ä°stanbul 1. Ä°flas MüdürlüÄŸü 2012/10 dosya kararıyla ÅŸirketin iflasını açtı. Peki bu sürece nasıl gelindi? 2005 yılına kadar kardeÅŸi Önder Uzel’le birlikte ÅŸirketin yönetiminde bulunan Serdar Uzel’e ulaÅŸtığımda kendisinin de çok üzgün olduÄŸunu söyledi.
Åžirketin iflasını sorduÄŸumda Serdar Uzel, kardeÅŸi Önder Uzel, Bedirhan Çelik ve Mehmet Ä°zzet Kalaycı hakkında Ä°stanbul 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açtığı ağır ceza davasının sonuçlandığı söyledi. Sonrasında ÅŸu bilgileri verdi: “Önder Uzel, Bedirhan Çelik, Mehmet Ä°zzet Kalaycı hizmet nedeniyle görevi kötüye kullanmak suçunu iÅŸledikleri gerekçesiyle 1 yıl 6 ay hapis, 520 gün adli para cezasıyla ayrı ayrı cezalandırıldı. Ancak sabıkasız oldukları için verilen ceza ertelendi. Ağır ceza mahkemesinde açılan dava sürecinde sanıkların bütün mal varlıklarına el konulması kararı verilmiÅŸti. Mahkeme verdiÄŸi kararla sözkonusu el koyma kararlarının karar kesinleÅŸene kadar devamına karar verdi.”
Bakırköy 3. Ağır Ceza Mahkemesi Esas No: 2008/92 no ile görülen davada Yargıtay aÅŸaması olacak. Serdar Uzel ise böyle bir aÅŸamaya gelinmiÅŸken kardeÅŸinin hâlâ, illegal ÅŸekilde ÅŸirketin yönetiminde bulunduÄŸu söylüyor.
Ä°ÅŸin sırrı Jersey’de çıktı
Bu noktada ÅŸirketin satışına karşı açtıkları davaların sürdüÄŸünü söyleyen Uzel bu süreçle ilgili olarak ÅŸunları kaydetti:
“AÄŸabeyim, Uzel Makine’yi holding çatısı altından çıkarıp hisselerinin yüzde 64’ünü Hollanda’da kurulu Uzel Agri ÅŸirketine sattı. Ben de yönetimdeydim. Ä°stanbul 6. Ticaret Mahkemesi Uzel Agri’nin hissedar sıfatı kazanmadığına hükmetti sonradan. AÄŸabeyim bu satışı ÅŸirketi globalleÅŸtirme mantığıyla yaptığını söyledi. Ancak bambaÅŸka bir süreçle satış silsilesi devam ettirildi. Hollanda Agri ÅŸirketinin üzerinde Uzel Corparation vardı. AÄŸabeyimle birlikte burada yüzde 50 - 50 ortaktık. Fakat bunun da üzerinde Lüksemburg’da kurulan bir ÅŸirket vardı. Onun da üzerinde Londra’da kurulan bir ÅŸirket var. Onun üzerinde de Jersey adasında kurulan bir vakıf var. Asıl hikaye bu vakıfla baÅŸlıyor. Bu vakıfta A grubu hisseleri, B grubu hisseleri var. A grubu iki oy, B grubu tek bir oy hakkına sahipmiÅŸ. AÄŸabeyim Önder Uzel iki oyu temsil eden A grubu hisseyi almış. Ben bakmadan imzaladım. Ä°ki oy hakkına sahip olduktan sonra ÅŸirketi tamamen kontrol eder hale geldi. Ve aile üyelerini tümüyle uzaklaÅŸtırdı ÅŸirketten. Bu konuda hukuk ve ceza mahkemelerinde açtığımız davalar devam ediyor.” Yapılmış iÅŸlerin usulsüz olduÄŸunu hatırlatan Serdar Uzel, “Bizim dışımızda yüzde 17’si halka açık olan bir ÅŸirkette bu hisseye yatırım yapmış kiÅŸiler de maÄŸdur oldu” dedi.
Ahmet Uzel
Türkiye'de ilk traktörünü üretti
* Bir zamanlar Ä°SO’nun en büyük ÅŸirketler listesinde yer alan Uzel’in sermayesi artık ekside.
* 2006 yılında 622 milyon TL satış geliri gerçekleÅŸtiren ÅŸirket hakkında iflas açıldı.
* Åžirketin makina teçhazatı ve üzerinde kurulu olduÄŸu arazilere icra getirildi.
* Geçen dönemde dosyalara giren mahkeme kayıtlarına göre sadece IFC’nin alacağı 6 milyon dolar seviyesinde.
* 9 klasörlü Uzel dosyasının detayları tek alacaklının IFC olmadığını gösteriyor. Uzel’in alacaklıları arasında, Maliye, faktöring ÅŸirketleri, bankalar, tedadikçi firmalar ve yüzlerce çalışan buluyor.
* Uzel dosyasında alacaklar arasında büyük bankaların ve ÅŸirketlerin yanı sıra faktöring ÅŸirketleri onlarca çalışanın olması da dikkat çekiyor.
* Zapsu ve Laçin ailelerinin de bir dönem hissedar olduÄŸu Uzel Makine’nin temelleri ise 1930’lara dayanıyor.
* 1878’deki Rus Savaşı sonrası Rumeli’den Bursa’ya göç eden bir ailenin oÄŸlu olarak iÅŸe fayton üretmekle baÅŸlayan büyükbaba Ä°brahim Uzel tarafından temelleri attı.
* Ä°brahim Uzel’in Bursa’da 1937’de kurduÄŸu Yaprak Yay ÅŸirketi ile Uzel’in hikayesi baÅŸlıyor. - 1961’de Ä°ngiliz Massey Ferguson ile anlaşıp Türkiye’nin ilk yerli traktör üreticisi olan Uzel, oÄŸul Ahmet Uzel tarafından 1977’de holdingleÅŸtirdi.
Hisse kavgası nasıl patladı?
Ä°ki erkek kardeÅŸ arasındaki kavga, Serdar Uzel’in 2007 yılında holding yönetim kurulundan çıkarılmasıyla baÅŸladı. Åžirketin yüzde 64 hissesi ise Hollanda’daki ÅŸirkete 2005 yılında satılmıştı. Bir dönem aÄŸabeyiyle birlikte hareket eden Serdar Uzel de daha sonra annesi ve kızkardeÅŸi gibi bu iÅŸleme karşı dava açtı. Serdar Uzel’in konuyla ilgili açıklamaları ÅŸölye devam ediyor:
“Babamın 1998 yılında vefatından sonra baÅŸladı sorunlar. AÄŸabeyim hepimizden tecrübeliydi ona inancımız tamdı. AÄŸabeyim anneme ait hisseyi kullanarak çoÄŸunluÄŸu saÄŸlamış. O zaman aÄŸabeyime güveniyorduk, olanların farkında deÄŸildik. O dönemde yönetimde aÄŸabeyim, Uzel Sanayi ÅŸirketini temsilen Bedirhan Çelik ve ben vardık. Anneme ait çoÄŸunluÄŸu saÄŸlayan hisseyle ÅŸirket yönetiminin kararlarını alabilecek duruma geldi. Baktım aÄŸabeyim herÅŸeyi planlayarak hareket etmiÅŸ. Annem bu hisselerin kendisinden habersiz ÅŸekilde kullanımıyla ilgili olarak 2003 yılında dava açtı. Ben annemin bu davasını kabul edince aÄŸabeyim yine usulsüz bir ÅŸekilde beni ÅŸirketten uzaklaÅŸtırdı. Annemin açtığı davada Ä°stanbul 9. Ticaret Mahkemesi anneme ait olan hissenin kendisine iadesine karar verdi. Yargıtay tarafından yapılan temyiz incelemesinde karar yalnızca usülü açıdan bozuldu. Ve esasla ilgili deÄŸiÅŸen bir ÅŸey olmadı.”
Karşılıklı davalar sürüyor
2006 sonu itibariyle ÅŸirketin cirosunun 622 milyon TL civarında olduÄŸunu hatırlatan Serdar Uzel, “Toplam kredisi ise sadece 60 milyon TL civarındaydı. Åžirketin finansal yapısının ne kadar iyi gittiÄŸi ortadayken iflas aÅŸamasına geldik” diyor. Gelinen noktada Önder Uzel’in de kardeÅŸlerine karşı açtığı karşı davalar sürüyor. Åžirkete traktör almak için avans veren bayiler, iÅŸçiler, tedarikçilerin alacaklarını talep etmek için hareket geçmesiyle ÅŸirket hakkında iflas kararı çıktı. Aile kavgasında Türkiye için önemli bir ÅŸirketin geldiÄŸi nokta ortada.
Hangi taraf haklı olarsa olsun ÅŸirket zarar gördüÄŸü için bu noktada bir zamanlar borsanın hareketli hisseleri arasında yer alan ÅŸirkete yatırım yapanlar da maÄŸdur oldu. Görünen o ki bu tür giriÅŸimlere karşı ÅŸirkete yatırım yapan insanları koruyacak bir mekanizma hala yok. Bu noktada ÅŸirketin bu aÅŸamaya gelmeden kamu denetiminin yeterli bir ÅŸekilde yapılıp yapılmadığı merak konusu.
Songül Hatısaru/Milliyet
