Yasal iÅŸlemlerin uzun sürdüÄŸünü belirten ekonomistler, borcunu ödeyemeyenlerin mallarının bankalara yeni geçtiÄŸini söyledi.
Bankaların ilan ettikleri satılık gayrimenkul verileri baz alınarak yapılan hesaplamalarda bankaların elindeki gayrimenkul sayısında son iki yıla göre yüzde 109'luk artış olduÄŸu gözlendi. En büyük artış ise son iki aylık dönemde yaÅŸandı. 2010 yılında 3 bin 285 olan satılık gayrimenkul sayısı 2011'de yüzde 27 artışla 4 bin 183'e, 2012'nin Mart ayında ise yüzde 67 artışla 6 bin 891'e çıktı.
Bankaların elindeki satılık gayrimenkullerin artış nedeni yükselen faizler, bankaların yılsonu bilanço kapatma telaşı, eski gayrimenkullerin satılamaması ve kriz döneminden kalan gayrimenkullerin hukuki açıdan iÅŸlemlerinin yeni tamamlanıp bankaya geçmesi olarak özetendi. Bankacılar satılık gayrimenkullerin icralık mallar olmadığına dikkat çekerek bu malların borcunu ödeyemeyenlerin teminat olarak bıraktığı gayrimenkuller olduÄŸunu, dolayısıyla borcunu ödeyemeyenlerin mallarının artık tamamen bankalara geçtiÄŸini söylediler.
Bankacılar da dertli
Takipteki krediler oranının 2009'un son çeyreÄŸinde zirve yaptığını belirten TSKB Gayrimenkul DeÄŸerleme Genel Müdür Yardımcısı Fatih Tosun, yaÅŸanan ekonomik krizlerin yasal iÅŸlemler ve prosedür nedeniyle bankalara yansımasının bir yıl sonraya denk geldiÄŸini söyledi.
Bu nedenle 2010 yılı ve 2011 yılının ilk 2 çeyreÄŸinde yasal takipten sonra bankaların mülkiyetine geçen gayrimenkullerin sayılarında çok büyük artışlar olduÄŸuna dikkat çeken Tosun, "Portföyünde gayrimenkul bulunduran bankalar da bu durumdan muzdarip. Çünkü gerek bankaların ellerindeki gayrimenkulün yönetimi için kurulan organizasyonun maliyeti, gerek gayrimenkullerin emlak vergisi, bina sigortası ve aidatları gibi giderler bankalar için sorun oluÅŸturuyor" bilgisini verdi.
BDDK'dan destek istendi
BDDK'nın bu konuda bir çalışma yapması gerektiÄŸine de deÄŸinen Fatih Tosun, "Altyapısı iyi oluÅŸturulmuÅŸ bir düzenlemeye ihtiyaç var. ÖrneÄŸin bankalara gayrimenkullerin piyasa deÄŸerinin yüzde 25 altında satma yetkisi verilmesi ile kredi teminatından ellerinde kalan gayrimenkulleri eritmede kolaylık saÄŸlayabilir" dedi.
En çok ev teminat gösterildi
Bankaların borca karşılık el koydukları gayrimenkullerin dağılımına baktığımızda da ilginç sonuçlar ortaya çıktı. 6 bin 891 gayrimenkulün yüzde 60'ına denk gelen 4 bin 152 adet gayrimenkul daire, villa ve müstakil evden oluÅŸuyor. Toplam kalem içinde el konulan iÅŸyeri sayısı binde 9'luk oranla 648, el konulan tarla baÄŸ ve baÄŸçe sayısı yüzde 16'lık oranla 1090 ve el konulan arsa sayısı da yüzde 15'lik oranla 1001 olarak bankaların internet sitelerinde yer alıyor.
Yıllardır satılamayanlar var
Bir önceki yıl ile karşılaÅŸtırıldığında bankaların ellerinde bulunan gayrimenkullerin satılamadığı da dikkat çekti. 2011 yılı satılık gayrimenkul listesinde yer alan birçok gayrimenkul geçen yıl ve ondan önceki yıl da bankaların listesinde yer aldı.
Takipte büyükÅŸehirler başı çekiyor
Bankaların el koydukları gayrimenkullerin Türkiye genelinde dağılımına baktığımızda da en fazla icralık gayrimenkul sayısının Ä°stanbul'da olduÄŸu gözleniyor. Ä°stanbul'u Ankara, Ä°zmir ve Antalya izliyor. Ä°ÅŸyeri hacizlerinde de Ä°stanbul başı çekiyor.
Hacizli fabrika sayısı azaldı
GeçmiÅŸ yıllarla kıyaslandığında hacizli fabrika sayısında ise azalma olduÄŸu dikkat çekiyor. 2010 yılında 77 olan hacizli fabrikaların yüzde 41'inin satıldığı son iki yıl içinde yeni fabrikaya ise el konulmadığı gözleniyor. Ankara, Åžanlıurfa, Afyon ve Ä°zmir'de el konulan birden fazla fabrika bulunuyor. Bu illeri Çorum, Kayseri, Yozgat ve Çankırı izliyor.
27 bin liraya ev, 10 bin liraya arsa
Bankaların ilan ettikleri satılık gayrimenkuller arasında çok uygun fiyatlarla ev, iÅŸyeri ve arsa bulmak mümkün. Ä°stanbul Pendik'te 27 bin liraya 2+1 ev ilanı bulunuyor. Arsalarda ise rakamlar çok daha cazip. Bankaların elden çıkarmak istediÄŸi arsalar arasında 10 bin liraya kadar arsa bulunuyor. Gayrimenkullerin fiyatları bulundukları bölge ve büyüklüklerine göre deÄŸiÅŸkenlik gösteriyor. Ancak icralık malların takibi ve bankalarla vatandaşı uzlaÅŸtırma görevi üstlenen Avukat Fahri SadıkoÄŸlu, hacizli mal alımları konusunda çok iyi araÅŸtırma yapılması gerektiÄŸi konusunda alıcıları uyarıyor.
Nazmi Durbakayım: Teknik Yapı Holding Yönetim Kurulu BaÅŸkanı
Devir hesap devri
Sürekli artan konut fiyatları, deÄŸiÅŸen banka kredi faiz oranları ve her ÅŸeyden önemlisi hesap kitap yapmadan borca girmek maalesef icralık malların sayısını artırıyor. Bu tip istenmeyen durumların yaÅŸanmaması için atalarımız "ayağını yorganına göre uzat" ÅŸeklinde çok güzel bir söz söylemiÅŸ. Biz bunu müÅŸterilerimize sürekli hatırlatıyoruz. Bütçeniz ve ihtiyacınız doÄŸrultusundaki bir eve sahip olmak en ekonomik satın alma ÅŸekli. Daire alırken altına girdiÄŸiniz mali yükün altında ezilmektense, hedefinizdeki ideal eve adım adım gitmek en doÄŸru yoldur.
UÄŸur Dumankaya: Dumankaya Holding Yönetim Kurulu Üyesi
Martta talep artar
Bankalar da gayrimenkullerin sayısının artmasını istemezler. Hesapların ve planların doÄŸru yapılması en önemli kural diye düÅŸünüyorum. Bankaların ellinde bulunan satılık gayrimenkullerin iyi lokasyonda olanları hemen satılıyor. Son dönemlerde ekonomide yaÅŸanan soÄŸutma çabaları nedeniyle konut alıcıları beklemeyi tercih etti. Bundan bankalarda olumsuz etkilenmiÅŸ olabilir. Ancak bu aydan sonra sektörde yeniden bir canlanma bekliyorum. Gayrimenkulde oluÅŸacak talep bankaların satılık gayrimenkul stokunu da eritecektir.
Yıllar itibariyle Kredi kullanan kişi sayısı toplamı
2009 Aralık: 761.910
2010 Aralık: 1.389.651
2011 Eylül: 2.662.550
Emine Açar/Bugün
