Sanayi üretimi Mart ayında yıllık bazda yüzde 2.4 oranında arttı. Bu oran piyasada oluÅŸan beklentilerin bir miktar üzerinde. Genel beklenti yüzde 2 civarında bir artış öngörüyordu. Biz, kapasite kullanımına bakarak yaptığımız hesaplamalarda bu oranın yüzde 4 civarında olacağını tahmin ediyorduk. Bizim tahminimizden biraz düÅŸük gerçekleÅŸse de Mart ayındaki sanayi üretimi performansı genel trende aykırı görünmüyor.

Mart ayı verilerinden sonra bu yılın ilk çeyreÄŸindeki sanayi üretimi artışı yıllık bazda yüzde 2.8 olarak gerçekleÅŸti. Bu oran sanayi üretiminde çeyrekler itibarıyla 2008-2009 küresel krizinden bu yana gerçekleÅŸmiÅŸ en düÅŸük oran. Ancak sanayi üretiminin yıl başından bu yana belirgin bir yavaÅŸlama trendinde olması nedeniyle çok da sürpriz deÄŸil. Zaten dış ticaret ve cari açık rakamlarında görülen düzelmenin gerisinde de sanayideki temponun yavaÅŸlaması var.

Mevsimsel dalgalanmalara ve tatil günlerine düzeltilmiÅŸ sanayi üretim verilerinde ise iki aydır, yani Åžubat ve Mart aylarında bir toparlanma söz konusu. Her iki ayda da sanayi üretimi bir önceki aya göre yüzde 0.7 oranında artmış. Bu oran yıllık olarak (yani yılın geri kalanında da aynen devam etse) ortalama yüzde 9 civarında bir büyüme temposuna karşılık geliyor. Ancak bu yıl için yüzde 9 civarında bir büyüme oranı son derece sürpriz olacaktır.

Zaten sanayi sektörü için öncü gösterge sayılan kapasite kullanım oranlarında tam tersi bir durum söz konusu. AÅŸağıdaki grafikte düzeltilmiÅŸ sanayi üretim endeksi, düzeltilmiÅŸ kapasite kullanım oranlarıyla birlikte yer alıyor.

Grafikte kesik çizgilerle dikkat çektiÄŸimiz döneme dikkatli bakıldığında genel trendde sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı verilerinin birbirine paralel gerçekleÅŸtiÄŸini görüyoruz. Ancak aylık bazda bakıldığında dalgalanmalar söz konusu olabiliyor.

Sanayi üretiminde iki aydır gerçekleÅŸen yükseliÅŸi de bu çerçevede yorumlamak gerekiyor. Çünkü imalat sanayiinde kapasite kullanımı yılbaşından bu yana kademeli olarak yavaÅŸlıyor. Buna karşılık sanayi üretimi daha dalgalı bir seyir izliyor. Orta ve uzun vadede kapasite kullanım oranlarındaki seyrin sanayi üretimine de yansıyacağını, düzeltilmiÅŸ sanayi üretim endeksinde görülen aylık bazda yükseliÅŸlerin zamanla yavaÅŸlayacağını düÅŸünüyoruz.

DiÄŸer yandan sanayi üretiminde 2008 küresel krizinin ardından girilen toparlanma süreci de 28'inci ayını doldurdu. DiÄŸer bir deyiÅŸle sanayi sektörü 28 aydır büyümeye devam ediyor.

2001 krizinin ardından gerçekleÅŸen toparlanma sürecince art arda pozitif büyüme gerçekleÅŸen süre 40 aya ulaÅŸmıştı. Son dönemdeki yavaÅŸlama ile birlikte, büyüme oranlarının küçük de olsa pozitif kalması önemli. Aynı zamanda büyüme temposunun yavaÅŸ olması, dış ticaret ve cari açık konusundaki risk algılamasının gündemden kalkmasına katkıda bulunuyor. Cari açığı azaltmak için üretimdeki tempodan da taviz vermek zorundayız.

Yani hem baklava yemek hem de zayıflamak pek mümkün deÄŸil.

AkÅŸam