Maliye Bakanı Mehmet ÅžimÅŸek'le Batman'da yaptığımız söyleÅŸinin üçüncü ve sonuncu parçası ekonomi açısından söyleÅŸinin en önemli bölümü. Suçlular, suçu olanlar için ateÅŸ gibi konulara deÄŸindik. Bu konulara henüz Sabah dışında bir gazete, ÅžimÅŸek dışında bir hükümet yetkilisi deÄŸinmedi... 'Dikkatle okuyun' derim...
Maliye Bakanı Mehmet ÅžimÅŸek'le Batman'da yaptığımız söyleÅŸinin üçüncü ve ekonomi açısından en deÄŸerli parçasını bugün yayınlıyoruz. Röportajın önemi, dünyadaki faiz dolandırıcılığı (LÄ°BOR) skandalı, Türk iÅŸadamlarının yurtdışındaki vergi cennetlerine kaçırdığı 158 milyar dolar ve Garanti Bankası'nın KKTC'ye bavulla para götürmesi gibi Türkiye'de Sabah dışında baÅŸka medya organlarında yer bulmayan, hatta devletin Anadolu Ajansı'nın bile 'nedendir bilinmez' servis etmediÄŸi konuların konuÅŸulmasından kaynaklıyor. Türkiye'de de ilk kez bir hükümet yetkilisi bu konulara ilÅŸkin böyle önemli açıklamalar yapıyor. Onun için "Canından deÄŸil, dengelerden" daha çok çekindiÄŸini gördüÄŸüm Sayın Maliye Bakanımız Mehmet ÅžimÅŸek'in açıklamalarını dikkatle okumakta fayda var.
Bakanla konuÅŸmamıza baÅŸlarken Türk zenginlerin yurtdışına kaçırdığı ve Ä°ngiliz Vergi Adaleti Kurumu tarafından tespit edilen 158 milyar dolar konusunu açtık. Söz konusu para toplam döviz rezervlerimizin 1.6, bankalardaki döviz mevduatımızın 1.5 katına yakın. 'Ne düÅŸünüyorsunuz?' sorusunu sorunca Sayın Mehmet ÅžimÅŸek bize özetle ÅŸunları söyledi:
"Ä°sviçre'de bulunan gizli hesaplar üzerindeki sis perdesi 1 Ocak 2013'ten itibaren aralanacak. Ä°sviçre ile imzalanan tam bilgi deÄŸiÅŸimi anlaÅŸması bu tarihte devreye girecek. Ä°ÅŸadamlarının vergiden kaçmak-kaçınmakta kullandığı 'back to back'(bir cepten bir cebe) kredilerin üzerine gidilmesine de imkân saÄŸlanacak."
ÅžimÅŸek diyor ki, "Bazen hesap açılan yer ile kredi alınan yer farklı olabiliyor. Biz tam bilgi deÄŸiÅŸimini içeren anlaÅŸmaları yaygınlaÅŸtırdıkça bu konularda da bilgi sahibi olacağız. Yaptığımız denetimlerde bunları da dikkate alacağız. Åžirketlerimiz ve iÅŸadamlarımız back to back yapamayacaklar. OECD çerçeve anlaÅŸması kapsamında Ä°sviçre ile yapılan hesapların karşılıklı incelenmesini içeren bilgi deÄŸiÅŸimi protokolünün benzeri Malezya, Singapur ve Lüksemburg ile de imzalandı."
ÅžimÅŸek sadece büyük devletler deÄŸil, adeta dünyanın finansal çöplüÄŸü haline gelen vergi cenneti adalara da deÄŸindi. "10 tane vergi cenneti belirledik. Bunlarla çifte vergilendirme ve tam bilgi deÄŸiÅŸimini içeren anlaÅŸmalar üzerinde çalıştık. Jersey ve Guernsey ile anlaÅŸma imzaladık. DışiÅŸleri Bakanlığı'na Meclis'te onaylanmak üzere gönderdik. Ekimden itibaren yürürlüÄŸe girecek. Bunlar yürürlüÄŸe girer girmez bilgi isteme ve vergi denetimi yapma hakkımız var. Ayrıca Man adasıyla 21 Eylül'de anlaÅŸma imzalanacak. Cebelitarık, Cayman, Bahama ile müzakarelere devam ediyoruz. Barbados, Virjin adaları ve Panama'ya da teklif taslağını gönderdik. Malta'yla da bir anlaÅŸmamız var. Meclis'te onaylanma sürecinde."
Libor'a Türkler de dava açabilir
Uzun yıllar dünyanın en önemli finans merkezi Londra City'de çalışan Mehmet ÅžimÅŸek'e küresel libor faizini anlaÅŸmalı olarak belirleyip, devletler ve milyonlarca tüketicinin parasını çalan 21 dev bankayla ilgili düÅŸüncelerini sorduk. "Siz ordayken kulağınıza gelen böyle bir ÅŸey var mıydı?" dedik. Bakan, bir iÅŸlemci deÄŸil, ekonomist olduÄŸu için doÄŸal olarak konuyu duymamış. Ancak duyduktan sonraki yorumları son derece ilginç. Ä°talya ve ABD'de açılan kitlesel davaları hatırlattığımızda ÅŸunları söyledi:
Bankacılar yargılanır
"Bundan etkilendiÄŸini düÅŸünen herkesin dava açma hakkı olduÄŸu kanısındayım. Teknik olarak Türkiye'dekilerin de dava açmasına engel yok. EÄŸer bir manipülasyon sonucunda kaybınızın olduÄŸunu ortaya koyabiliyorsanız, tabii ki dava açabilirsiniz". Libor manipülasyonunu 'ÅŸok edici bir geliÅŸme' diye nitelendiren ÅžimÅŸek, "Küresel finans krizi sonrasında bankacılık sektörü hakikaten sorgulandı ama son geliÅŸmeyle insaf, akıl ve mantık sınırlarını zorlayan uygulamaları gördük. Skandala adı bulaÅŸan bankacılar muhtemelen yargılanacak. Cezai müeyyideler olacaktır. Kurumlar devletle bu iÅŸi çözmek zorunda kalacak. Ülkelerin düzenleyici kurumları devreye girecek. Sonra bu iÅŸten zarar görenler dava açabilecek. Dolayısıyla 'bu kadar ceza kesildi, para ayrıldı, bu iÅŸ kapandı' demek için erken. Bana göre konunun önü açık."
Garanti'nin yaptığı suç
Maliye Bakanı ÅžimÅŸek'le röportajımız sırasında geçtiÄŸimiz günlerde Garanti Bankası'nın adının karıştığı bavulla yurtdışına para kaçırma konusu da gündeme geldi. Bakana, kendisini spekülasyona sokmamak için, bankanın ismini vermeden konuyu hatırlattık. Banka ismi vermedik ancak hem Sabah , hem de Hürriyet gazetesinde yer alan haberler kamuoyuna konunun Garanti Bankası'yla ilgili olduÄŸunu net ÅŸekilde daha önceden göstermiÅŸti. Bakan da konuyu yakından takip ediyor kuÅŸkusuz. Olayın özeti:
Garanti Bankası merkezinden KKTC'ye götürmek üzere aldığı 7 milyon lirayı bavulla taşırken kayıplara karışan LefkoÅŸe Åžube Müdürü Mahmut Karımış'ın yakalanması ve Kıbrıs Maliye Bakanı Ersin Tatar'ın açıklamaları. Tatar, "Türk özel bankaları KKTC'ye bavulla para taşıyıp oradan da off-shore adalara kaçırıyor. Bundan bıktık" dedi. Konuyla ilgili bize Mali Suçları AraÅŸtırma Kurumu'nun (MASAK) benzer durumları takibe aldığını anlatan ÅžimÅŸek, "Fiziken bu kadar parayı alıp baÅŸka bir yere taşımak zaten yasal deÄŸil. Bu dünyanın her yerinde suç. Sadece kayıtdışı ve karapara deÄŸil, gümrük mevzuatı açısından incelenmesi gereken bir konu. O anlamda gümrüklerin de güçlendirilmesi gerekiyor" deÄŸerlendirmesini yaptı.
OÄŸuz Karamuk/Sabah
