Türkiye'yi etkisi altına alan Sibirya soÄŸukları ve doÄŸalgaz sıkıntısı, elektrik birim fiyatlarını rekor seviyeye tırmandırdı. Normalde 20-25 kuruÅŸ civarında alıcı bulan ve geçen cumartesi 97,8 kuruÅŸa kadar yükselen 1 kilovatsaat elektrik, bugün serbest piyasada 2 liradan satılacak. Uzmanlar, elektrik talebindeki artışın devam etmesi halinde birim fiyatın daha da artabileceÄŸi uyarısı yaptı.
Elektrik fiyatları, aşırı soÄŸuklar ve doÄŸalgaz sıkıntısı sebebiyle 2 lirayla tarihinin en yüksek seviyesine çıktı. DoÄŸalgazın yeterli olmaması sebebiyle gazla çalışan elektrik santrallerinin bir bölümü devre dışı bırakılırken bir kısmı ise ikincil yakıta (motorin, fuel-oil) geçti. Enerji Yönetimi, aşırı tüketimden dolayı artan talebi karşılamakta zorlanıyor. Bu durum, serbest piyasa olarak bilinen PMUM'da elektrik fiyatlarını olumsuz etkiliyor. Talebi karşılamada yaÅŸanan sıkıntı sebebiyle geçen cumartesi 1 liraya yaklaÅŸan 1 kilovatsaat (kWh) elektriÄŸin elektrik fiyatı, bugün (pazartesi) için 2 lira olarak açıklandı. Uzmanlar, talepteki artışın devam etmesi halinde fiyatın gün içerisinde 2 liranın da üzerine çıkabileceÄŸi uyarısı yaptı. Bakanlık kaynaklarından alınan bilgiye göre, doÄŸalgaz akışında iyileÅŸmeye raÄŸmen öncelikle konutların ihtiyacı karşılanıyor.
Türkiye, elektrik ihtiyacının yaklaşık yarısını doÄŸalgazla çalışan santrallerden elde ediyor. Enerji Bakanlığı Aralık 2011 verilerine göre doÄŸalgazın elektrik üretimindeki payı yüzde 47. Aynı dönemde kömürün (ithal, yerli ve taÅŸ kömürü) payı yüzde 31, suyun payı ise yüzde 15,2 oldu. Geri kalan üretim de rüzgâr, jeotermal, fuel-oil gibi diÄŸer kaynaklardan saÄŸlandı. Dağıtım ÅŸirketleri 1 kWh elektriÄŸi abonelere 20-25 kuruÅŸ civarı fiyatla satıyor. Toptan dağıtım ÅŸirketleri ve serbest tüketiciler, ikili anlaÅŸmalarla elektriÄŸi daha ucuz alıp satabiliyor.
Tüketim artışı ve doÄŸalgaz kesintileri, elektrik fiyatlarını olumsuz etkilemeye baÅŸladı. Elektrik üreticileri, toptan satıcılar ve dağıtım ÅŸirketlerinin yer aldığı ve serbest piyasa olarak adlandırılan TEÄ°AÅž-PMUM'da önceki gün 97,8 kuruÅŸa çıkan birim fiyat, pazartesi için gün öncesi fiyatı (GOP) 2 lira olarak açıklandı. Enerji Yönetimi'nden bir kaynak, son günlerde elektrik talebindeki artışı karşılamakta zorluk yaÅŸandığı bilgisini verdi. Aynı kaynaÄŸa göre, arzın talebi karşılayamaması üzerine serbest piyasada satılan elektriÄŸin fiyatları ister istemez bu durumdan etkileniyor. DoÄŸalgazlı santrallerin devre dışı kalması veya tam kapasite çalıştırılamaması da fiyatlara olumsuz etki yapıyor. Aynı kaynak, doÄŸalgaz santrallerinde yaÅŸanan sorunun devamı halinde elektrik fiyatlarının daha da yukarı çıkabileceÄŸi uyarısı yaptı.
Azerbaycan'dan alınan doÄŸalgaz akışının normale dönmesine raÄŸmen, elektrik santrallerinde henüz tam kapasite üretime geçilemedi. Enerji Yönetimi'ne göre konutlarda gaz tüketimi anormal düzeyde artış gösterdi. Bu sebeple de gazda öncelik konutlara veriliyor. Gaz akışı ve tüketimdeki düzelmeye paralel enerji santrallerine de saÄŸlıklı gaz akışına baÅŸlanacak.
Ä°smail Altunsoy/Zaman
