TCMB’nin zorunlu karşılıkların altın cinsinden tutulabilmesine imkan saÄŸlamasıyla bankaların 5 bin ton civarında tahmin edilen yastık altı altına gözünü dikmesi ve hurda altın toplama giriÅŸimleri, kuyumculuk sektörünün ÅŸimÅŸeklerini üzerine çekti.
Türkiye’de geçen yıl yaklaşık 200 ton, bu yılın ilk yarısında ise 100 ton hurda altın dönüÅŸü olduÄŸu tahmin edilirken, halihazırda altın bankacılığında aktif olarak çalışan Ä°ÅŸ Bankası, Denizbank, Bank Asya ve Kuveyt Türk, yılsonuna kadar 25 ton civarında yastıkaltı altın toplamayı hedefliyor.
Yıllarca kuyumcuların tekelinde olan hurda altın toplama sürecine bankaların dahil olması, kuyumcular tarafından sektöre indirilen bir darbe olarak nitelendiriliyor.
Bankaların altın bankacılığı uygulamaları çerçevesinde müÅŸteriler, yastık altında tuttukları cumhuriyet altını, külçe altın ya da kolye ve bilezik gibi ürünleri ÅŸubelere getiriyor, eksperler bu altınların deÄŸerlemesini yapıyor ve karşılığında bir hesap açılıyor. Bu hesaplar üzerinden altın ya da TL karşılığında getiri elde edilebiliyor.
‘Vatandaşı takıdan soÄŸutuyorlar’
Ancak kuyumculuk sektörü bankaların takı altınları da toplamak istemesinden oldukça rahatsız. Ä°stanbul Kuyumcular Odası BaÅŸkanı Alaattin KameroÄŸlu, “Bankaların Cumhuriyet altını, gram altın dışında, yastıkaltı adı altında insanların kullandığı takıları da ‘atıl duruyor’ algısı yaratarak mevduat olarak toplamasına karşıyız” diyor.
KameroÄŸlu, “VatandaÅŸ bu ÅŸekilde zarar ettiriliyor. Vatandaşı takıdan soÄŸutup, sektöre darbe vuruluyor. TCMB’nin zorunlu karşılık olarak altın tutma imkanı saÄŸlaması ardından bankalar bu iÅŸe giriÅŸti. Bu altınları düÅŸük maliyetli altın mevduatı olarak toplamak iÅŸlerine geliyor” diyor.
112 ton altın bankalarda
TCMB eylül ayında yaptığı düzenleme ile altın depo hesaplarını zorunlu karşılıklara tabi yükümlülüklere dahil ederken, Kasım ayında TL zorunlu karşılıkların altın olarak tutulabilecek kısmını yüzde 10 olarak belirledi. TCMB mart ayında bu oranı yüzde 20’ye, haziranda ise yüzde 25’e yükseltti. Bu sayede bankalar merkez bankasında atıl olarak tuttukları Türk lirası yerine altın koyarak söz konusu TL kaynağı serbest bırakabiliyor.
Bankalar ÅŸu anda TCMB nezdinde Türk lirası zorunlu karşılıkları için 10.4 milyar lira deÄŸerinde 112 ton altın tutuyor. Bankalar beÅŸ puanlık son artışın tamamını kullanırlarsa TCMB’nin rezervleri 2.2 milyar dolar artacak.
Altın ithalatı artıyor
Türkiye’nin altın ithalatı, Haziran ayında 23.94 tona yükselirken, yılın ilk altı ayında ise toplam altın ithalatı 59.12 ton oldu. Altın ithalatı 2011 yılının tamamında 79.7 ton seviyesindeydi. Öte yandan altın madeni üretimi 2011’de bir önceki yılki 16.4 yondan 25 tona yükseldi. BDDK verilerine göre 1 Nisan itibariyle altın depo hesapları geçen yılki 3.73 milyar TL’den 15.6 milyar TL’ye yükseldi.
4 banka aktÄ°f
Ä°ÅŸ Bankası Genel Müdür Yardımcısı Erdal Aral, yılsonuna kadar 18-20 tona denk gelen 1 milyar dolarlık hurda altın toplamayı hedeflediklerini söyledi. Bank Asya da yıl sonuna kadar 4 ton altın toplamayı hedefliyor. Kuveyt Türk de bu yıl 2 ton altın toplamayı hedeflediÄŸini açıkladı.
Denizbank Altın Bankacılığı Grup Müdürü Cem Turgut Gelgör, “Son 1 ayda 650 kilo altın topladık ve 3 bin 200 yeni müÅŸteri kazandık” diye konuÅŸtu. Denizbank’ın halihazırda 5.5 tonluk altın mevduatı bulunuyor. Öte yandan Akbank da hurda altın toplamayı da içine alacak yeni ürünlerin hazırlığı içinde.
Kuyumcular eyleme hazır
Türkiye’de yastıkaltında 250 milyar dolar deÄŸerinde 5 bin ton civarında altın olduÄŸu görüÅŸü yaygın olsa da bu rakamın en fazla 1000 ton civarında olduÄŸunu düÅŸünen KameroÄŸlu, altın toplayan bankalara yönelik eylemleri olacağını kaydederek ÅŸöyle dedi:
“Bankacılık iÅŸlerini unutup hurda altın toplamaya giriÅŸen bankalara karşı bizim de bazı eylemlerimiz olacak. Sonuç olarak kullanılan POS cihazları, kredi kartları, alınan altın kredileri dikkate alındığında kuyumcular da bankacılık sektörünün müÅŸterisi. Bu bankalarla çalışmayarak tepkimizi koyabiliriz. Bu anlamda bankalarla iÅŸbirliÄŸine giden kuyumcu zincirlerine de tepkimiz olacak.”
KameroÄŸlu, kuyumculuk sektörüne en çok krediyi 3-4 bankanın verdiÄŸini ve hali hazırda sektörün kullanmakta olduÄŸu altın kredisinin tahmini 20 ton civarında olduÄŸunu söyledi.
