Merkez Bankası geçen yıl 8.5 milyar lira kâr elde ederek rekor kırdı. Merkez, piyasadan 1.40’tan aldığı Doları 1.80’den satınca kasasına 5 milyar lira koydu. Bankacılar ise “TCMB munzam karşılık düzenlemesiyle bir anlamda bankaları vergiye baÄŸladı. Kârın önemli bölümünü aslında bankacılar finanse etti” yorumunu yaptı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) geçen yıl tarihinin en yüksek kârını elde etti. Resmi Gazete’de yayımlanan 2011 yılı hesap dönemi bilançosuna göre TCMB, geçen yıl 8 milyar 565 milyon lira kâr elde etti. Bu rakam banka tarihinin en yüksek rakamı olarak kayıtlara geçerken, kârın bu denli yüksek olması tartışmaları da beraberinde getirdi. Bankacılar, TCMB’nin elde ettiÄŸi bu kârın önemli ölçüde munzam karşıklıklarda yapılan deÄŸiÅŸiklerden kaynaklandığına öne sürerek, “Merkez Bankası, munzam karşılık düzenlemeleriyle bir anlamda bankaları vergiye baÄŸlamış oldu. Dolayısıyla bu kârın önemli bir bölümünü aslında bankacılar finanse etmiÅŸ oldu” yorumunu yaptı.
MB dolara savaÅŸ açmıştı
TCMB kaynakları ise bankacılarla aynı görüÅŸte deÄŸil. Bir TCMB analisti, “Bankanın kârı büyük ölçüde döviz satışından elde edildi. TCMB geçen yıl yaklaşık 12 milyar dolar döviz sattı. Piyasadan 1.40’lar seviyesinden dolar toplayan banka yönetimi daha sonra bu parayı kurun ateÅŸinin yükseldiÄŸi dönemde 1.80’lerden satarak hem piyasanın ateÅŸini düÅŸürdü hem de bu ticaretten ciddi kazanç elde etti” bilgisini verdi. TCMB, geçen yıl AÄŸustos ayında piyasada yaÅŸanan dalgalanma üzerine ‘dolara savaÅŸ açmış’ ve AÄŸustos- Aralık döneminde toplam 11.7 milyar dolar döviz satmıştı. Basit bir hesapla dolar başına 40 kuruÅŸ kazanana Merkez Bankası, döviz satış ihaleleri sonrasında kasasına yaklaşık 5 milyar lira kâr ekledi.
Merkez Bankası’nın elde ettiÄŸi kârın ikinci büyük kaynağı ise bankacıların ÅŸikayet ettiÄŸi TL cinsi iÅŸlemler oldu. TCMB’nin 2008’den bu yana piyasaya para verdiÄŸini hatırlatan bir bankacı, “TCMB geçen yıl munzam karşılıkları yeniden düzenleyerek önce bankalardan bedava para topladı, daha sonra bunu bankalara satarak ciddi kazanç elde etti. Banka geçen yıl günlük ortalama 50-60 milyar lira para sattı. Bu para satışları sonrası bir faiz geliri elde etti. Bu rakam henüz detaylara çok hakim olmamakla birlikte 2 ila 3 milyar lira arasında olmalı” tespitinde bulundu.
Paralar Hazine’ye akacak
Erdem BaÅŸçı ve kurmayları bankaya tarihinin en yüksek kârını saÄŸlayarak ‘tarihi’ bir baÅŸarıya imza atsalar da bundan paylarına düÅŸeni alamayacaklar. Anonim ÅŸirket statüsündeki TCMB’nin en büyük ortağı Hazine olduÄŸu için bankanın elde ettiÄŸi 8.5 milyar liranın yüzde 60’ını yani yaklaşık 5 milyar lira devlete aktarılacak. Kalan tutarın önemli bir bölümü ise bankanın kasasında rezerv olarak saklanacak. Banka çalışanlarına ise en fazla iki maaÅŸ ikramiye verilebiliyor.
Ufuk Şanlı/Vatan
