Türkiye’de yastık altından çıkan altınlar uluslararası rezerv kabul edilmediği için Merkez Bankası 125 ton altını İngiliz merkez bankası Bank Of England’ın kasalarına emanet etti.
Yastık altında saklanan altınları ülke ekonomisine kazandırmak için harekete geçen Merkez Bankası son yedi ayda munzam karşılıklarda yaptığı oynamalarla 125 ton altın topladı. Daha önce kasasında 115 ton altın bulunan TCMB, bu hamleyle kasasındaki altın miktarını 120 arttırırken, toplam altın rezervleri 240 tona yükseldi.
Bankaların kaydi olarak tutmaları gereken altınların Merkez Bankası Kanuna göre ‘uluslararası rezerv özelliği’ taşıması gerekiyor. Türkiye’deki altınlar bu özelliğe sahip olmadığı için Türk bankaları müşterileri adına açtıkları altın hesaplarının karşılığını Londra’daki Bank Of England’da açılmış TCMB hesaplarında tutuyor.
Adının açıklanmasını istemeyen bir bankacı, “Müşteriler adına açılan kaydi altın hesaplarının karşılığı olan tutar TCMB’nin İngiliz Merkez Bankası’nda (Bank Of England) açılan bir hesapta tutuluyor. Bu rakam son yedi ayda ciddi anlamda arttı ve oldukça yüksek bir tutara ulaştı” bilgisini verdi.
Merkez Bankası kaynakları ise uygulamanın ‘uluslararası rezerv yönetmeliğinden’ kaynaklandığını ve bankalara bir miktar eksta maliyet getiren bu sistemin Türkiye’de kurulması için çalışmaların sürdüğü bilgisini verdi.
Rezervler %120 arttı
Erdem Başçı ve Merkez Bankası yönetimi yastık altında saklanan ve piyasa değeri 300 milyar doları bulan altınları ekonomiye kazandırmak için son dönemde çok ciddi hamleler yaptı. İlk önce Ekim 2011’de yabancı para zorunlu karşılıkların yüzde 10’una kadar olan kısmının altın olarak tutulmasının önünü açtı.
Kısa bir süre sonra iznin kapsamı genişletildi ve Kasım 2011’den itibaren Türk Lirası zorunlu karşılıklar için de benzer uygulamaya gidildi. Nisan 2012 itibariyle de Türk Lirası zorunlu karşılıklar için tesis edilebilen altın oranı yüzde 10’dan yüzde 20’ye yükseldi. Bu hamleler sayesinde daha önce 115 ton olan altın rezervleri 8 ay gibi kısa bir zamanda yüzde 120 artışla 240 tona ulaştı.
Merkez Bankası yönetimi Londra’da gerçekleşen işlemleri Türkiye’ye taşımak için uzun zamandır kafa yoruyor. Erdem Başçı ve ekibinin önünde iki yol bulunuyor. Birinci senaryo kaydi altın işlemlerinin İstanbul Altın Borsası üzerinden gerçekleşmesi. İkinci senaryo ise işlemlerin tamamının TCMB üzerinden gerçekleşeceği özel bir sistem kurulması. Bankaya yakın kaynaklar son gelişmeler ışığında ikinci senaryonun yani Merkez Bankası’nın aktif tol üstleneceği bir modelin gerçekleşme olasılığını daha yüksek görüyor.
Ufuk Şanlı/Vatan
