Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) BaÅŸkanlığı görevine 2009 yılı mart ayında getirilen Vedat Akgiray’ın sahibi olduÄŸu ÅŸirketteki hisselerini kardeÅŸine devretmesi nedeniyle atamasının tartışmalı olduÄŸu öne sürülüyor. Sermaye Piyasası Kanunu’na göre baÅŸkan ve üyeler hisselerini birinci, ikinci ve üçüncü dereceden akrabalarının dışındaki kiÅŸilere devretmek veya satmak zorunda.
Vedat Akgiray, 13 Mart 2009’da SPK BaÅŸkanlığı’na atandı. 4 Mart 2009’da yani atanmadan bir hafta önce Bimeks’teki hisselerini kardeÅŸi Mehmet Murat Akgiray’a devretti. Tartışma da bu noktada baÅŸlıyor. Sermaye Piyasası Kanunu’nun 20. maddesine göre baÅŸkan ve üyeler göreve baÅŸlamadan önce malik oldukları payları ve portföyünde hisse senedi bulunan yatırım fonlarının katılma belgelerini, üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar sıhri hısımları dışındakilere satmak veya devretmek zorunda.
4. derece olsaydı sorun yoktu
Türk Medeni Kanunu’nun 17. maddesine göre, kan hısımlığının derecesi, ‘hısımları birbirine baÄŸlayan doÄŸum sayısıyla’ alakalı. Anne ve baba birinci derecede, kardeÅŸler ikinci derecede, kardeÅŸ çocukları, teyze, dayı, hala ve amcalar ise üçüncü derece kan bağı sayılan kimseler sayılıyor. Buraya kadar olan akrabalara SPK’nın 20. maddesi devir veya satış iÅŸlemine izin vermiyor. Devir ancak dördüncü derece akrabalar yani; teyze, dayı, hala ve amca çocukları, kardeÅŸlerin torunları ve ötesindeki hısımlara yapılabiliyor.
Ticaret hukuku konusunda çalışan akademisyenler ve hukukçular, Akgiray’ın baÅŸkanlığının SPK’nın 20. maddesine uygun olmadığı görüÅŸünde. Anadolu Üniversitesi Ä°ÅŸletme Bölümü Ticaret Hukuku Anabilim Dalı ÖÄŸretim Üyesi Doç. Dr. Korkut Özkorkut, Akgiray’ın kardeÅŸine hisse devrinin kanuna aykırı olduÄŸunu belirtiyor. Akgiray’ın atanmadan önce hisselerini devretmesinin sorunu ortadan kaldırmadığını söyleyen Özkorkut’a göre ortada en hafifinden ‘muvazaalı’ bir durum var. Vedat Akgiray, hukuki dolanma yoluna baÅŸvurmuÅŸ. Özkorkut, SPK gibi çok önemli bir kurumun başına atanan birinin, atanması gündeme geldiÄŸinde hisselerini devrettiÄŸini, dolayısıyla 20. maddenin kapsamına girdiÄŸini belirtiyor.
Akgiray çekilme talebinde bulunmalı
Adalet Bakanlığı Türk Ticaret Kanunu Komisyonu BaÅŸkanı Ünal Tekinalp de “Kanun gayet açık, ‘baÅŸkan veya üyeler, göreve baÅŸlamadan önce maliki oldukları payları ve portföyünde hisse senedini birinci ve ikinci dereceye kadar akrabalarına devredemez” diyor.
Kanunun, baÅŸkan ve kurul üyelerinin yüklenecekleri görev dolayısıyla üzerlerinde menkul kıymet bulunmasını istemediÄŸini, bununla da kalmayıp bu menkul kıymetleri yakın akrabalarına devretmesine de karşı olduÄŸunu belirten Tekinalp ÅŸunları söylüyor:
“EÄŸer böyle bir devir söz konusuysa kanuna aykırı bir durum vardır. Adı geçen kiÅŸi çekilme talebinde bulunmalıdır.”
Gazi Üniversitesi Maliye Bölüm BaÅŸkanı Prof. Dr. Åžükrü Kızılot da meslektaÅŸlarıyla hemfikir. Kızılot, “BaÅŸkan’ın açıklamalarından hisse devrinin, baÅŸkanlık ‘görevine baÅŸlamadan önce’ yapıldığı anlaşılıyor. Bunda bir sorun yok. Ancak hisse devrinin kardeÅŸine yapılması yasaklı bir satış” açıklamasını yapıyor.
Åžimdi ne olacak?
Adalet Bakanlığı Türk Ticaret Kanunu Komisyonu BaÅŸkanı Ünal Tekinalp’e göre bu durum ortaya çıktığı tarih itibariyle baÅŸkan ve üye çekilmiÅŸ sayılır. Belki bir ihtara ve bir karara ihtiyaç duyulabilir. Bu kararı da SPK ya da ilgili bakan alabilir. Görevden alma baÅŸkan ya da kurul üyeleriyle ilgili olursa geriye dönük kararlarda bir hukuksuzluk oluÅŸturmaz. Çünkü hukukta genel olarak ‘iÅŸlem güvenliÄŸi’ önde tutulur.
Akgiray’ın SPK yolculuÄŸu
Vedat Akgiray’ın kararnamesi 9 Mart’ta bakanlar kurulunda imzaya açıldı. 13 Mart 2009 tarihinde de SPK baÅŸkanlığına atandı. Akgiray, Türkiye Ticaret Sicili gazetesinde 4 Mart 2009 tarihindeki ilana göre Bimeks’teki hisselerini kardeÅŸi Mehmet Murat Akgiray’a devretti.
SPK: Kanuna aykırı bir durum yok
SPK, kanundaki ifadenin kurul baÅŸkan ve üyelerinin Resmi Gazete’de ilanı ve göreve baÅŸlamaları arasında geçen süreyi ifade ettiÄŸini açıkladı.SPK’nın açıklaması ÅŸöyle: “Sermaye Piyasası Kurulu BaÅŸkanı’nın ortağı olduÄŸu anonim ÅŸirkette bulunan kendisine ait tüm hisse senetlerini, kurul baÅŸkanlık görevine atanmasından önce devretmiÅŸ olup, söz konusu baÅŸkanlık görevine atanmış olduÄŸu tarih itibariyle kendisinin hiçbir ÅŸirkette pay sahipliÄŸi bulunmamaktadır.
Nitekim Kurul BaÅŸkanı, bakanlar kurulunun 09.3.2009 tarih ve 2009/14782 sayılı kararı ile Sermaye Piyasası Kurulu BaÅŸkanlığı görevine atanmış, söz konusu atama kararı 13.3.2009 tarih ve 27168 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Sonuç olarak, Kurul BaÅŸkanı’nın göreve atandığı tarihte pay sahibi olmaması nedeniyle, Sermaye Piyasası Kanunu’nun 20. maddesine aykırılık söz konusu olmadığından, aksi yöndeki bilgilerin asılsız, haksız ve hukuka aykırı olduÄŸu açıktır.”
Ancak hukukçulara göre bu açıklama ‘muvazaalı’ durumu ortadan kaldırmıyor. Tersine destekliyor. Çünkü Vedat Akgiray, atanacağını bildiÄŸi halde, hisselerini apar topar kardeÅŸine devrederek 20. madde kapsamından çıkmaya çalışmış. Bir diÄŸer ifade ile ‘hukuki dolanma’ yolunu seçmiÅŸ.
Abdullah Kılıç/Radikal
