Yatırımcı ve halka arz seferberliği kapsamında 2023’te işlem gören şirket sayısını 1000’e çıkarmayı hedefleyen İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), son dönemde küçük ve orta boy işletmelerin (KOBİ) ilgi odağı haline geldi.
Kurumsallaşmayı tamamlayamamış küçük ölçekli şirketlerin işlem görmesi için kurulan Gelişen İşletmeler Piyasası’na (GİP) başvurular hızlandı. Geçen yıl Berkosan ve Van Et’in halka açılarak 15.3 milyon dolar gelir elde ettiği GİP’te, bu yıl 4 şirket halka arzını tamamladı. Osmanlı Menkul Değerler, Hitit Holding, Beyaz Filo ve Sanifoam halka arzdan 26.6 milyon dolar gelir elde etti. Bu 4 şirketin yanı sıra, MCT Danışmanlık, Mega Polietilen, Denge Yatırım Holding ve Etiler İnci Büfe de bu piyasada halka açılmak için sıra bekliyor.
KOSGEP’ten 100 bin TL
GİP, halka açılmak isteyen küçük işletmelere büyük avantajlar sağlıyor. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEP), İMKB ve Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği (TSPAKB) arasında 4 Şubat 2011’de imzalanan işbirliği protokolü kapsamında, GİP’te işlem görmek üzere, sermaye piyasası araçlarını halka arz edecek KOBİ’lerin halka arza ilişkin belirlenecek maliyetlerinin finansmanının sağlaması için KOSGEB tarafından ‘Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı’ oluşturuldu. KOSGEB, bu program ile üst limiti toplam 100 bin TL olmak üzere geri ödemesiz destek sağlıyor. Böylece GİP’te işlem görmek için harekete geçen bir şirket halka açılma maliyetini çok düşük seviyelere çekme imkânına sahip oluyor.
Düşük kayıt ücretleri
GİP şirketlerine maliyet avantajı sağlamak için İMKB ve SPK aldıkları ücretleri diğer İMKB pazarlarında işlem gören paylara göre 1/10 seviyelerine indirdi. Ayrıca hisse senedi piyasası pazarlarında işlem gören şirketler tüm sermaye tutarları üzerinden ücretlendirilirken, İMKB GİP ücreti sadece şirketin GİP Listesi’nde bulunan pay tutarı üzerinden alınıyor. SPK ve Merkezi Kayıt Kuruluşu’na ödenen ücretler de GİP için düşürülürken, bu şirketlere 2013 yılına kadar borsa ücretlerinden muafiyet tanındı.
Sınıf atlama imkânı
GİP, küçük şirketlere organize bir piyasa üzerinden sermaye elde etme imkânı sağlıyor. GİP’te işlem görmenin en önemli faydalarından biri de bu şirketlerin ileride ikincil halka arz yoluyla tekrar sermaye sağlamalarının kapısının açılması. GİP’te işlem gören şirketin, zamanla büyüyüp gelişerek Hisse Senedi Piyasası pazarlarından birine transfer olması, o piyasada daha büyük halka arzlar gerçekleştirmelerini sağlıyor. Nitekim geçen yıl Gelişen İşletmeler Piyasası’nda halka açılan Berkosan, bu yıl İkinci Ulusal Pazar’a geçiş yaptı.
GİP’in şirketlere kurumsal faydaları
Şirketlere, anapara ve faiz ödemesi olmayan sermaye elde etme imkânı sağlıyor.
Şirketlerin borçlanma kapasitesi ve maliyeti artıyor.
Bağımsız denetime tabi olma bankaların şirketlere bakışını değiştiriyor.
Pazar atlama durumunda daha büyük halka arz imkânı getiriyor.
Hisseleri kredi işlemlerinde teminat olarak kullanma imkânı doğuyor.
Başka pazara geçiş isteyen ortaklara paylarını satabilme imkânı oluşuyor.
GİP’te halka arzın maliyet avantajları
KOSGEP’ten 100 bin TL’ye kadar geri ödemesiz destek.
İMKB ve SPK aldıkları ücretleri diğer pazarlara göre 1/10 seviyelerine indirdi.
GİP şirketlerine 2013 yılına kadar borsa ücretlerinden muafiyet.
Merkezi Kayıt Kuruluşu’na üyelik ücreti sermayenin on binde birine düşürüldü.
SPK kayda alma ücretleri, ihraç değeri üzerinden on binde ikiye düşürüldü.
Oktay Özdabakoğlu/Radikal
