Resmi Gazete’de dün yayımlanan tebliÄŸle sigorta branÅŸları arasına tartışmalı ‘tontin’ dahil edildi. Tontinde müÅŸterinin katıldığı fon iÅŸletilip kâr payı veriliyor. Ancak katılımcı ölürse kendisine düÅŸen kâr payı diÄŸer katılımcılara dağıtılıyor. Bu nedenle tontin için cinayetler iÅŸlendiÄŸi biliniyor! Tontin birçok ülkede yasak.
Türk sigorta dünyasına ‘tontin’ girdi. Hazine MüsteÅŸarlığı, Türkiye’de hemen hemen hiç bilinmeyen tontin sigortasını, sigorta branÅŸları içine dahil etti. Resmi Gazete’de dün yayımlanan tontin sigortası tebliÄŸi, sigortacılar arasında da ÅŸaÅŸkınlık yarattı. Çünkü hayat sigortaları grubu altına 8. sıradan dahil edilen tontin, çok tartışmalı bir sigorta branşı.
Tontin sigorta poliçesi, katılımcıların belli bir ödemeyle katıldıkları fonun iÅŸletilmesi sonucu elde edilen getirinin katılımcılara kâr payı olarak ödenmesi esasıyla iÅŸliyor. Ancak iÅŸin tartışmalı boyutu ÅŸu: Katılımcının ölmesi durumunda kendisine düÅŸen kâr payı diÄŸer katılımcılara dağıtılıyor ve tek yatırımcı hayatta kalıncaya kadar süreç devam ediyor.
Yeni Ticaret Kanunu getirdi
Tontin en az 10 kiÅŸiyle iÅŸliyor. Katılımcılar ana parasını geri alamıyor, kendisine hayat boyu kâr payı veriliyor. Grupta katılımcı sayısı ölüm nedeniyle azaldıkça diÄŸerlerinin kâr payı artıyor. Bu nedenle Avrupa’da bazı vakalarda tontin için iÅŸlenen cinayetler olduÄŸu biliniyor. O yüzden tontin birçok ülkede yasal deÄŸil.
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüÄŸe giren tontini aslında Yeni Türk Ticaret Kanunu getirdi. Eski Ticaret Kanunu’nun ilgili maddesi ÅŸöyleydi:
* “Madde 1333 - Ortaklar tarafından verilen muayyen birer taksit neticesinde tahassul edecek tutarların muayyen bir tarihte hayatta bulunanlar arasında paylaşılmasıyla yapılacak sigorta batıldır.”
Ruhsat baÅŸvurusu gerekiyor
Yeni kanun ise ÅŸu maddeyi getirdi:
* “Madde 1488 - Birden çok kiÅŸi tarafindan verilen katkı payları ile oluÅŸturulan varlıkların, belirli bir tarihte hayatta kalanlar ve ölenin önceden belirlemiÅŸ olması halinde, lehtarlar arasinda paylaÅŸtırılması ilkesi uyarınca tontinler kurulabilir.”
Buna gerekçe olarak da ÅŸu açıklama yapıldı:
* “1333. maddede batıl sayılan tontinler Avrupa TopluluÄŸu’nun 76/580 ve 79/267 sayılı direktiflerine paralel olarak geçerli kabul edilmiÅŸtir. Bu yönerge daha sonra 2002’de 2002/83 sayılı yönerge ile kaldırılmışsa da yeni yönerge tontinlerin geçerliliÄŸine dair deÄŸiÅŸiklik yapmamıştır. Tontinleri yeniden düzenleyen yönergenin tasarıya yansıtılması olanağı yoktur. Yönerge bir idari tasarrufla Türk hukukuna getirilmelidir.”
Türk sigorta ÅŸirketler arasında tontin sigortasıyla ilgili bir ruhsat baÅŸvurusu olup olmayacağı merak konusu.
İsim babası Napolili Banker Tontine
Türkiye’de artık sigorta ÅŸirketleri ruhsat alıp tontin ürünü sunabilecek. Tontinde ana para geri alınamıyor ancak kâr payı elde ediliyor. Katılımcı azaldıkça en uzun yaÅŸayan büyük bir servete kavuÅŸabiliyor. Ancak para kiÅŸinin eline ancak ileri yaÅŸta geçmiÅŸ oluyor. Konu sigortacılar arasında da tartışılıyor. Bir sigortacı, “Tontin uygulamasının ne ÅŸekilde gerçekleÅŸtirileceÄŸinin bugünden öngörülmesinin imkânı yok” diyor.
Tontin adı, sistemi 1653’te Fransa hükümetine pazarlamaya çalışan Napolili banker Lorenzo de Tonti’den geliyor. O yıllardan beri sistem farklı ÅŸekillerde uygulanmış, birçok ülke ve eyalette istismar edildiÄŸi için kaldırılmış.
