Bireysel emeklilik sistemindeki deÄŸiÅŸiklik yürürlüÄŸe girdi. Yeni sistemde devlet, konulan paraya yüzde 25 katkı saÄŸlayacak. Sistemden 3 yıl içinde çıkanlar devlet katkısını alamayacak. EmekliliÄŸe hak kazananlar katkı payı ve gelirin tamamına sahip olacak.
Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete'de yayımlandı.
Kanun, vergi indirimi sistemi yerine devlet katkısı getiriyor. Katılımcıların, bireysel emeklilik hesaplarına ödenecek devlet katkısı nedeniyle vergi yükümlüÄŸü doÄŸmamasını amaçlayan kanuna göre, bireysel emeklilik hesabına yapılan devlet katkılarının hak kazanılan kısımları, Veraset ve Ä°ntikal Vergisi'nden muaf olacak.
Tek primli yıllık gelir sigortalarından yapılan ödemelerin tamamı, Gelir Vergisi'nden ayrı tutulacak.
Ä°ÅŸverenler tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen ve ücretle iliÅŸkilendirilmeksizin ticari kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılacak katkı paylarının toplamı, ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin yüzde 15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aÅŸamayacak.
Bakanlar Kurulu, bu oranı yarısına kadar indirmeye, 2 katına kadar artırmaya ve belirtilen haddi asgari ücretin yıllık tutarının 2 katını geçmemek üzere belirlemeye yetkili olacak.
Bireysel katılım yatırımcıları, Hazine MüsteÅŸarlığı ve Maliye Bakanlığı'nca belirlenen esaslar dahilinde ÅŸirketlere koydukları sermaye miktarının yüzde 75'ini, Gelir Vergisi matrahından gider olarak indirebilecek. Bunun için anonim ÅŸirketlere ait iÅŸtirak hisselerinin en az 2 tam yıl elde tutma ÅŸartı aranacak. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBÄ°TAK ile KOSGEB tarafından belirlenen araÅŸtırma, geliÅŸtirme ve yenilikçilik programları kapsamında son 5 yıl içinde projesi desteklenen kurumlara iÅŸtirak saÄŸlayan bireysel katılım yatırımcıları için bu oran, yüzde 100 olarak uygulanacak.
Yıllık indirim tutarı, 1 milyon lirayı aşamayacak.
Sigorta Tahkim Komisyonu'nun, uyuÅŸmazlıkların çözümüne iliÅŸkin verdiÄŸi hizmetler, KDV'den istisna olacak.
Üyelerine veya çalışanlarına emekliliÄŸe yönelik taahhütte bulunan dernek, vakıf, sandık, tüzel kiÅŸiliÄŸi haiz meslek kuruluÅŸu veya ticaret ÅŸirketi, bu taahhütleri kapsamında bireysel emeklilik sistemine aktarım amacıyla yapacakları taşınmaz veya iÅŸtirak hissesi satışı da KDV'den muaf tutulacak.
BÄ°REYSEL KATILIM YATIRIMCILARI
Kanun, ''bireysel katılım sermayesine'' iliÅŸkin de düzenlemeler içeriyor; bireysel katılım yatırımlarının cazip hale getirilmesini, kurumsallaÅŸmanın saÄŸlanmasını amaçlıyor.
Bireysel katılım yatırımcılarının finansmana eriÅŸiminde sıkıntı yaÅŸayan erken aÅŸama ÅŸirketlere yatırım yapmalarının devlet tarafından desteklenmesi öngörülüyor.
Hazine MüsteÅŸarlığı, devlet desteklerinden yararlanacak bireysel katılım yatırımcılarına lisans verecek, lisans koÅŸullarının ihlali durumunda bunu iptal edebilecek.
Hazine MüsteÅŸarlığı, finansmana eriÅŸimde sıkıntı yaÅŸayan, özellikle küçük ölçekli giriÅŸimlerin desteklenmesini teÅŸvik amacıyla giriÅŸim başına yapılan yatırım tutarını belirlemeye yetkili olacak.
Bireysel katılım yatırımcılarının yatırım yapacağı şirketlerin, anonim şirket olması gerekecek.
BÄ°REYSEL EMEKLÄ°LÄ°K ARACILARI
Kanun, emeklilik sözleÅŸmesinin tanımını yeniden yapıyor; sözleÅŸmenin bireysel ve grup emeklilik sözleÅŸmesi olarak yapılmasını düzenliyor.
Emeklilik sözleÅŸmesinde belirtilen esaslar dahilinde, ÅŸirket nezdinde katılımcı adına açılan bireysel emeklilik hesabına katkı yapılacak. Katılımcı, emeklilik sözleÅŸmesinde yer alan ÅŸartlar çerçevesinde, katkı payını birden fazla fon arasında paylaÅŸtırabilecek. Bireysel emeklilik hesabındaki birikimlerinin baÅŸka bir emeklilik ÅŸirketine aktarılmasını talep edebilecek. Åžirket, aktarıma iliÅŸkin bildirimin ulaÅŸmasından itibaren en geç 10 iÅŸ günü içinde talebi yerine getirecek.
Yükümlülüklerini belirlenen süreler içinde yerine getirmeyen ÅŸirket, katılımcının birikiminde oluÅŸan parasal kaybı ödeyecek.
Katılımcıya emeklilik döneminde sunulabilecek seçenekler arasında programlı geri ödeme seçeneÄŸi de yer alacak.
Emekli ÅŸirketlerinin kurucuları, ortakları, yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, genel müdür yardımcıları ve imza yetkililerinin, ''terörün finansmanı'' suçundan hüküm giymemiÅŸ olması gerekecek.
Bireysel emeklilik aracıları, Hazine MüsteÅŸarlığı'nca belirlenen esaslar dahilinde, emeklilik gözetim merkezince tutulan Bireysel Emeklilik Aracıları Sicili'ne kayıt olacak.
Bireysel emeklilik aracıları; katılımcının yaşı ve beklentilerine göre uygun tavsiyede bulunmakla sorumlu tutulacak. Hazine MüsteÅŸarlığı, kanuna aykırı hareket ettiÄŸi belirlenen bireysel emeklilik aracısının, iÅŸlenen fiilin ağırlığına göre satış yetkisini geçici süreyle durdurabilecek veya lisansı iptal edecek.
Bakan, ÅŸirketin katılımcıların hak ve menfaatlerini tehlikeye sokabilecek uygulamalar yaptığının, sözleÅŸmelerden doÄŸan yükümlülüklerini yerine getiremediÄŸinin tespiti halinde, ÅŸirketten bazı önlemler almasını talep edebilecek.
Tasarruflarını doÄŸrudan kıymetli madenlerde veya alternatif yatırım araçlarında deÄŸerlendirmek isteyenler, emeklilik yatırım fonları kapsamında bu tür yatırımlar yapabilecek.
YÜZDE 25'LÄ°K DEVLET KATKISI
Ä°ÅŸveren tarafından ödenenler hariç, katılımcı adına bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı paylarının yüzde 25'ine karşılık gelen tutar, devlet katkısı olarak hesaplanacak, MüsteÅŸarlık bütçesine konulan ödenekten ilgili hesaba ödenecek.
Bir katılımcı için bir takvim yılında ödenen ve devlet katkısı tutarının hesaplanmasına esas oluÅŸturan katkı paylarının toplamı, hesaplamaya iliÅŸkin dönemin sona erdiÄŸi tarihte geçerli brüt asgari ücretin hesaplama dönemine isabet eden toplam tutarını aÅŸamayacak.
Devlet katkısı, katkı payı ödemelerinden ayrı olarak takip edilecek ve MüsteÅŸarlıkça belirlenen yatırım araçlarında yatırıma yönlendirilecek.
Katılımcılardan; en az 3 yıl sistemde kalanlar devlet katkısı ve getirilerinin yüzde 15'ine, en az 6 yıl kalanlar yüzde 35'ine, en az 10 yıl kalanlar yüzde 60'ına hak kazanacak.
Bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat veya maluliyet nedeniyle ayrılanlar, devlet katkısı ve getirilerinin tamamına hak kazanacak.
Devlet katkısı ve getirilerinden hak kazanılan tutarlar sistemden ayrılma veya emeklilik durumunda katılımcıya ödenecek. Hak kazanılmayan tutarlar genel bütçeye gelir kaydedilecek.
Risk deÄŸerlendirmesine esas bilgileri toplamak ve bu bilgilerin emeklilik ÅŸirketleri ile Hazine MüsteÅŸarlığı tarafından belirlenecek kiÅŸilerle paylaşılmasını saÄŸlamak amacıyla Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi kurulacak.
Kanuna göre, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri tarafından yap-iÅŸlet-devret modeli, saÄŸlık ve eÄŸitimde yap-kirala-devret modeli ile gerçekleÅŸtirilen ve tutarı asgari 1 milyar lira olan yatırım ve hizmetlere iliÅŸkin sözleÅŸmelerde, sözleÅŸmelerin süresinden önce feshedilerek tesisin ilgili idareler tarafından devralınması hükmünün bulunması halinde, söz konusu yatırım ve hizmetler için saÄŸlanan dış finansmanın Hazine MüsteÅŸarlığı tarafından üstlenilmesine karar vermeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak.
Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamındaki halka açık olmayan kurum ve kuruluÅŸlara ait taşınır ve taşınmazlar ile kullanma, yararlanma, iÅŸletme ve sair haklar gibi maddi olmayan varlıklara iliÅŸkin alım, satım, geri alım, kiraya verme, geri kiralama, bedelli veya bedelsiz devir ve benzeri iÅŸlemleri tesis etmeye ve bu iÅŸlemleri aynı usule tabi olarak yapmak üzere kuruluÅŸ, tescil, tasfiye ve iÅŸleyiÅŸe iliÅŸkin varlık kiralama ÅŸirketleri kurmaya veya kamu sermayeli kurumları görevlendirmeye, Hazine'den sorumlu bakan yetkilendirildi.
Bu ÅŸirketler söz konusu taşınır ve taşınmazlar ile maddi olmayan varlıklara dayalı olarak, hasılatı MüsteÅŸarlığa aktarılmak üzere yurt içi ve yurt dışı piyasalarda kira sertifikası ihraç edebilecek.
Bu ihraçlara konu olan varlıklar üzerinde, ihracın vadesi süresince ihraç koÅŸullarına aykırı herhangi bir hukuki iÅŸlem tesis edilemeyecek.
Bu fıkra kapsamındaki iÅŸlemlere konu olan kamu varlıklarının kullanımıyla ilgili bakım, onarım, iÅŸletme, inÅŸaat ve benzeri iÅŸ ve iÅŸlemler ilgili kamu kurum ve kuruluÅŸları tarafından yapılacak ve buna iliÅŸkin harcamalar kendi bütçelerinden karşılanacak. Bununla ilgili iÅŸ ve iÅŸlemler ile devlet iç borcu, devlet dış borcu ve nakit yönetimi kapsamında yapılan her türlü iÅŸ ve iÅŸlemler, Devlet Ä°hale Kanunu ile Kamu Ä°hale Kanunu hükümlerine tabi olmayacak.
Kanunda, Tarım Sigortaları Havuzu'nun tüzel kiÅŸiliÄŸi haiz olduÄŸu; tarım sigortacılığında ekspertiz faaliyetlerinin, konusuna göre hangi kiÅŸiler tarafından yapılabileceÄŸi ayrıntılı biçimde düzenleniyor.
Tarım Sigortaları Havuzu'nun sigorta ÅŸirketleri ile müÅŸtereken de teminat verebilmesine imkan tanınıyor.
BES'TEN 10 YILDAN ÖNCE AYRILANLAR
BES'ten emekli olmadan, 10 yıldan önce ayrılanlar, yüzde 15'lik stopaj kesintisini dava konusu yapılmamak ÅŸartıyla vergi dairesinden alabilecek.
29 Mayıs 2012 tarihi itibariyle bireysel emeklilik sistemine dahil olup, kanunun yürürlüÄŸe gireceÄŸi tarihinden itibaren 2 yıl içinde bir emeklilik sözleÅŸmesi birikimlerini alarak sonlandıran katılımcıların, 31 Aralık 2014 tarihine kadar ödeyeceÄŸi katkı payları için devlet katkısı ödenmeyecek.
