Ä°ngiliz hükümetinin desteklediÄŸi Vergi Adaleti Ağı, tüm dünyadaki vergi cennetlerini inceledi ve Türkiye'nin dahil olduÄŸu bir skandala ulaÅŸtı. 97 milyar $'lık döviz rezervi, 110 milyar $'lık döviz hesabı bulunan Türkiye'de, zenginlerin yurtdışında 'zula' tabir edilen hesapları 158 milyar $'ı buluyor. Bu hesaplarla vergi kaçırılıyor
Libor ve HSBC'den sonra ÅŸimdi de küresel çapta vergi kaçırma skandalı ortaya çıktı. Ä°ngiltere hükümetinin desteklediÄŸi Tax Justice Network (Vergi Adaleti Ağı) tarafından hazırlanan raporu küresel çaptaki vergi kaçırma skandalının boyutunu gözler önüne serdi. Rapora göre, aralarında Türkiye'nin de bulunduÄŸu ülkelerin iÅŸadamlarının vergi cennetlerinde toplam 21 trilyon doları var. Türkiye'den yurtdışına çıkan para tutarı da 158 milyar dolar olarak belgelendi. Böylece patronların asgari ücretli, çalışan ve emeklilerin tabi olduÄŸu vergilerden kaçtığı, devleti ve kamuyu zarara uÄŸrattığı ortaya çıktı.
REZERVÄ°N 2 KA TI PARA
Türk iÅŸadamlarının 158 milyar dolarlık serveti yani 'zulaları' Türkiye'deki bankalarda bulunan toplam döviz mevduatının yaklaşık 1.5 katı, Merkez Bankası rezervinin ise 2 katına ulaşıyor. Türk bankalarında toplam 110 milyar dolarlık döviz tevdiat hesabı, 97 milyar dolarlık da Merkez Bankası rezervi bulunuyor.
BAÅžBAKAN ZULA DEMÄ°ÅžTÄ°
BaÅŸbakan Recep Tayyip ErdoÄŸan, 2008 yılının Kasım ayında ABD'de Lehman Brothers'ın batışıyla baÅŸlayan krizden sonra Ekonomi Koordinasyon Kurulu'na baÅŸkanlık etmiÅŸ, krizle ilgili eleÅŸtirilerde bulunan iÅŸadamlarına "Bir bildiÄŸimiz var da ondan böyle konuÅŸuyoruz. Bu çevrelerde yakın dostlarımız var. Bazı iÅŸadamlarının zulasında 2 yıl yetecek paraları var" ifadesini kullanmıştı.
TASARRUF VE CARÄ° AÇIK YARATIYORLAR
Türkiye'de sürekli tasarruf açığı olduÄŸunu söyleyip, cari açığa vurgu yapan iÅŸadamları paralarını vergi cennetlerine götürerek ülkede üretilen deÄŸeri yurtdışına çıkarmış oluyor. Hem tasarruf açığına neden oluyor hem de cari açığı back to back (bir cepten bir cebe) kredilerle finanse edip faiz geliri ve kâr saÄŸlıyor. Türkiye'de yıllık cari açık bugün 66.9 milyar doları buluyor. Özel ÅŸirketlerin cari açığın finansmanında kullandıkları borçların bir kısmı kendi kendilerine verdikleri borçlardan oluÅŸuyor. Patronlar ÅŸirketine sermaye olarak koyacağı parayı yurtdışına çıkarıp kendine borç vererek vergiden kurtuluyor.
50 BANKANIN ADI KARIÅžTI
Raporda, 139 geliÅŸmekte olan ülkeden vergi cennetlerine giden paranın 7.3 ile 9.3 trilyon dolar arasında olduÄŸu tahmin ediliyor. Vergi cennetlerinde iÅŸlem yapan 50 bankanın ilk üç sırasında ise en çok iÅŸlemle UBS, Credit Suisse ve Goldman Sachs bulunuyor. Rapor, vergi cenneti olarak bilinen ülkelerdeki banka ve yatırım hesaplarını içeriyor. Sözü edilen rakamlar yat ve emlak gibi varlıkları kapsamıyor. 21 trilyon dolar olarak belirlenen vergi cennetlerindeki para, ABD ve Japon ekonomisinin toplamına denk geliyor. Ama bu rakam saklanan varlıklarla birlikte 32 trilyon dolara da çıkabilir.
ABD UBS'TEN PARA ALMIÅžTI
GeliÅŸmiÅŸ ülkelerin, 'vergi cennetleri'ne yönelik atakları 2008'de baÅŸladı. ABD Ä°sviçre bankası UBS'ye yönelik soruÅŸturma açtı, banka 780 milyon dolar ödedi. Konu OECD'nin de gündemine oturunca ülkeler, Bilgi DeÄŸiÅŸim AnlaÅŸmaları imzalamaya baÅŸladı. Türkiye de Jersey Adaları ile anlaÅŸtı.
PATRONLAR VERGÄ°YÄ° BÖYLE KAÇIRIYOR
Patronların 'zula' olarak yurtdışında çıkardığı paralar Maliye'ye zarar olarak yazılıyor. Vergi cennetlerinde sistem ÅŸöyle iÅŸliyor:
* İşadamı, cebindeki 1 milyon doları şirketine sermaye olarak koymak yerine, yurtdışına yolluyor.
* Yurt dışına çıkan para SeyÅŸeller, Hollanda Antilleri ve Virgin Adaları gibi vergi cennetlerine transfer ediliyor.
* Burada hukuk büroları aracılığıyla bir ÅŸirket kuruluyor. Kurulan ÅŸirket kağıt üzerinde ve iÅŸadamına ait deÄŸil. Daha sonra yurtdışına çıkan para, bankacılık sistemi aracılığıyla iÅŸadamının Türkiye'deki ÅŸirketine kredi olarak gönderiliyor.
* Ä°ÅŸadamının Türkiye'deki ÅŸirketi aldığı dış borç karşılığında, yüksek faiz ödüyor. Faizi kazanan; iÅŸadamının vergi cennetindeki kendi ÅŸirketi oluyor.
* Türkiye'deki ÅŸirketi ise faiz gideri ile kur farkını, gider olarak gösterip vergiden düÅŸüyor. Türkiye'deki firma patronunun dışarıdaki ÅŸirketine ödediÄŸi faiz gideri ölçüsünde düÅŸük kâr gösterdiÄŸi için devlete ödeyeceÄŸi vergi de azalıyor. Åžirket yüzde 20'lik Kurumlar Vergisi, patronu da yüzde 15 oranındaki Gelir Vergisi Stopajı'ndan kurtuluyor.
Sabah
