Patronların 'toprak' merakı arazi fiyatlarını uçurdu. Patron, ÅŸirket genel müdürü, mühendis, avukat ve sanayici gibi birçok meslek grubundan kiÅŸinin tarım ve hayvancılık alanında yaptığı yatırımlar, verimli toprakların yanı sıra çorak toprak fiyatlarını da artırdı. 'Çiftçi patronlar'ın yatırımlarıyla bazı bölgelerde ekili olmayan dönüm fiyatları 3 bin liradan 15 bin liraya kadar yükselirken, çorak araziler de kapışıldı.
HANGÄ° GRUPLAR TARIMA YATIRIM YAPIYOR?
Tarım ve hayvancılık sektörüne son birkaç yıldır yatırım yapanlar arasında Koç, DoÄŸan, CıngıllıoÄŸlu, Arıkanlı, Esas, Silkar, SöktaÅŸ gibi holdinglerle, Global Menkul Kıymetler, Saray Halı, Sancak, Özler, Öztiryaki ve Orka gibi gruplar bulunuyor.
YALÇINTAÅž'IN KOYUNLARI VAR
TahincioÄŸlu ailesi, TOBB BaÅŸkanı Rifat HisarcıklıoÄŸlu, tekstilci Remzi Gür gibi sanayicilerin yanı sıra bu alana giren Ä°stanbul Ticaret Odası BaÅŸkanı Murat YalçıntaÅŸ da Ä°zmir'in Kınık ilçesinde tarım yatırımı yaptı ve Çatalca'da koyun yetiÅŸtiriciliÄŸine baÅŸladı.
STRATEJÄ°K NEDENLER DE VAR
Türkiye Ziraat Odaları BirliÄŸi (TZOB) BaÅŸkanı Åžemsi Bayraktar, sanayici ve iÅŸ adamı kimliÄŸiyle bilinen patronların tarım ve hayvancılık sektörüne ilgisini, tarımı ''stratejik'' görmelerine baÄŸladı.
Ä°ÅŸ dünyasında son yıllarda tarım sektörüne yatırım yapanların sayısının ciddi biçimde arttığına dikkat çeken Bayraktar, ''Tarım yatırımı yapan holdingler arasında otomotivden tekstile, enerjiden inÅŸaat ve turizme kadar farklı sektörlerden irili ufaklı birçok grup bulunuyor. Bu ilginin ve yatırımların arkasında ise geleceÄŸe yönelik beklentiler var. Yatırımcıların kendi uzmanlığı olmamasına raÄŸmen tarımı seçmesi, sektörü stratejik olarak görmesinden kaynaklanıyor. Özellikle tarıma ve alt dalı olan hayvancılığa geleceÄŸin sektörü olarak bakılıyor'' dedi.
TARIM SANAYİLEŞİYOR
Küresel ısınma, hızlı nüfus artışı, tarımsal alanların daralması, biyoyakıt kullanımı, su kıtlığı gibi nedenlerle gıdanın öneminin her geçen gün arttığını ifade eden Åžemsi Bayraktar, ''Bitkisel ve hayvansal üretim ciddi bir potansiyel arz ediyor. Büyük gruplar da sektörün bu gücünden pay almak istiyor. Tarım sektöründeki sanayileÅŸme eÄŸilimi de iÅŸ adamlarını bu alana yönlendiriyor'' diye konuÅŸtu.
NEDEN TARIM İŞİNE GİRİYORLAR?
Bayraktar, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının destekleri, AB çerçevesinde verilecek teÅŸvikler, Tarım Ä°ÅŸletmeleri Genel MüdürlüÄŸüne (TÄ°GEM) ait geniÅŸ çiftlikler ve hazine arazilerinin kiralama yöntemiyle tahsisinin de tarım yatırımlarına ilgiyi artırdığını vurguladı.
Åžemsi Bayraktar, ''Bazı iÅŸ adamları bu iÅŸe gerçekten inanıyor, bazıları da kendi iÅŸ koluna hammadde saÄŸlamak için üretim yapmaya baÅŸlıyor. Hobi olarak baÅŸlayarak iÅŸi büyütenler de var'' dedi.
FÄ°YATLAR HIZLA YÜKSELÄ°YOR
Manisa AlaÅŸehir Ziraat Odası BaÅŸkanı Necdet Türk ise tarım ürünleri fiyatlarının son yıllarda dünya genelinde artmasının, büyükÅŸehirlerde yaÅŸayan ÅŸirket genel müdürü, doktor, avukat, mühendis, sanayici, tüccar gibi birçok meslek grubundan insanların tasarruflarını tarım sektöründe deÄŸerlendirmeye yönlendirdiÄŸini söyledi.
''Çiftçi profili deÄŸiÅŸiyor'' diyen Türk, çiftçilikle hiç ilgisi olmayan çok sayıda farklı meslek sahibinin baÄŸ bahçe satın almaya baÅŸlamasının tarla fiyatlarını da artırdığını söyledi. Türk, tarla fiyatlarında en fazla artışın verimli arazilerde yaÅŸandığını ifade etti.
NE YETÄ°ÅžTÄ°RÄ°YORLAR?
AlaÅŸehir'de tarım alanlarının yüzde 97'sinde baÄŸcılık yapıldığını bildiren Türk, verimli topraklarda fiyat artışının üç yıl öncesine göre 4-5 kat olduÄŸunu bildirdi. Arazisi en fazla deÄŸerlenen yerlerin başında baÄŸ alanlarının geldiÄŸini belirten Türk, ''Ä°ki-üç yıl önce 2 liranın altında olan 1 kilogram çekirdeksiz kuru üzüm bir dönem 4 liranın üzerine çıktı. Åžu anda 3,80 kuruÅŸ. 10 ton üzüm, bugünkü fiyatlarla 38 bin liranın üzerinde para demek, çiftçiyi kurtarıyor. Bu fiyat çiftçiye kazandırınca kimse bağını satmaya yanaÅŸmıyor. Daha önce 5 ile 7 bin lira olan 1 dönüm baÄŸ alanı fiyatı 25-30 bin liraya çıktı. 30 bin liranın üzerinde fiyat verilse dahi kimse satmıyor'' diye konuÅŸtu.
Tasarruflarını deÄŸerlendirmek isteyenlerin, sadece çekirdeksiz kuru üzüm yetiÅŸen baÄŸlar deÄŸil, çekirdekli sofralık üzüm, meyve bahçeleri, zeytinlik ve sera yatırımları için arazi aldığını ifade eden Türk, ÅŸöyle devam etti: ''Ceviz, kestane, meyve bahçesi ve sera son yıllarda ikinci bir gelir arayanların yatırım alanı oldu. Çok büyük bahçeler, seralar kurulmaya baÅŸlandı. Toprağın deÄŸerini bilenler daÄŸ taÅŸ demeden alıyorlar. AlaÅŸehir'de jeotermal kaynak özellikle sera yatırımı yapmak isteyen büyük holdinglerin arazi arayışlarını artırdı. Antalya'dan bir yatırımcı sera kurmak için 300 dekarlık alan arıyor. Fiyatın önemi yok diyor, yeter ki arazi olsun. Uzun zamandır bulamıyor.''
EKÄ°LÄ° OLMAYAN YERLER KAPIÅž KAPIÅž GÄ°TTÄ°
Arazi fiyatlarındaki artışın sadece baÄŸ alanlarında olmadığını belirten Türk, ekili olmayan, boÅŸ çorak tarlanın bile deÄŸerinin arttığını vurgulayarak, ÅŸunları söyledi:
''Ekili olmayan, fiyatı 3-4 bin lira olan normal tarlanın dönümü, 10-15 bin liraya satıldı. Åžimdi de kimse satmıyor. Ä°zmir-Denizli karayolu etrafındaki boÅŸ çorak araziler bile kapışıldı. Serinyayla'nın yüksek yerleri, Kemaliye, Gürpınar ve SoÄŸanlı'nın etrafında bir dönem kimsenin bakmadığı arazilerin tamamı satın alındı. Etrafı çitlerle çevrilerek büyük ceviz, kestane, zeytin bahçeleri dikildi.''
Ä°ÅžTE 'ÇÄ°FTÇÄ°' PATRONLAR VE YATIRIMLARI:
Ramsey'in sahibi Gürmen Giyim'in ortaklarından Hüseyin DoÄŸan, Aydın Sultanhisar'da 148 dönümlük modern bir sera kurdu.
Sel Group, Aydın Sultanhisar'da 8 milyon avro yatırımla 65 dönüm sera kurdu.
Özaltın Holding, 120 dönümlük bir sera oluÅŸturdu.
TahincioÄŸlu, Salihli'de meyve bahçeleri kurdu.
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Turgutlu'da jeotermal seracılığa başladı.
Ethem Sancak, Ata-Sancak Acıpayam Tarım Ä°ÅŸletmesi ile sektörde faaliyet gösteriyor.
Koç Grubu, GAP'ın en büyük tarım ve besicilik iÅŸletmesini Åžanlıurfa'da açtı. Grup, Denizli Acıpayam'daki devlet üretme çiftliÄŸini de kiraladı.
DoÄŸan Holding, Kelkit'te açtığı DoÄŸu Anadolu'nun en büyük hayvan besi çiftliÄŸiyle AB tarafından ödüllendirildi.
CıngıllıoÄŸlu Holding, NiÄŸde'nin Bor ilçesinde 22 milyon dolarlık organik tarım yatırımı yaptı.
Global Menkul Kıymetler'in kurucu ortağı Erol Göker, Balıkesir Burhaniye'de 500 baÅŸlık bir hayvan iÅŸletmesi kurdu.
