Bilal Karaman, bankacıların ‘Demokles’in kılıcı gibi tepemizde sallanan madde’ dediÄŸi Bankalar Kanunu’nun 160’ıncı maddesinin kurbanı oldu. BDDK son 10 yıllık tarihinde ilk kez bir kamu bankası genel müdürünü zimmetle itham etti ve suç duyurusunda bulundu. Vakıfbank’ın eski genel müdürü Bilal Karaman 30 milyon doları ödenmeyen 60 milyon dolarlık kredide zimmet suçu iÅŸlemekle suçlanıyor
BDDK, verdiÄŸi kredinin batmasını gerekçe göstererek Vakıfbank’ın ilgili dönem Genel Müdürü Bilal Karaman ve kredide imzası bulunan alt yöneticiler hakkında “zimmet suçu iÅŸledikleri” yönünde karar verdi. Böylece BaÅŸkan Tevfik Bilgin’in görev süresinin bitimine 1 ay kala BDDK, son 10 yıllık tarihinde ilk kez bir kamu bankası genel müdürü ve ekibini zimmetle suçlamış oldu. BDDK, Ankara Cumhuriyet BaÅŸsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu.
BDDK’nın Vakıfbank yöneticilerine “zimmet” kararı vermesine giden olaylar zinciri kuruma gelen bir ihbar mektubuyla baÅŸladı. Ä°hbar mektubunu iÅŸleme koyan BDDK, Vakıfbank’ın AÄŸustos 2007’de Kazakistan’ın en büyük bankası Turan Alem’in teminat mektubunu getiren ÅŸirkete verdiÄŸi 60 milyon dolarlık krediyi incelemeye aldı. Ä°ncelemeyi yürüten murakıpların raporlarını tamamlamasının ardından dosya birkaç hafta önce kurul gündemine alındı. Kurul’dan, BDDK BaÅŸkanı Tevfik Bilgin’in de onayıyla “zimmet suçu” kararı çıktı. Kararda, Bankalar Yasası’nın 160. maddesine dayanılarak, dönemin Genel Müdürü Bilal Karaman, kredilerden sorumlu genel müdür yardımcıları ile imzası bulunan ekiple ilgili “zimmet“ suçlaması yapıldı.
BDDK’nın zimmet kararına giden yolu, Vakıfbank’ın 2007 AÄŸustos ayında kurulan ELT Lojistik adında bir ÅŸirkete, kuruluÅŸundan 3 ay sonra 60 milyon dolar kredi vermesiyle baÅŸladı. Söz konusu ÅŸirket 2007 yılında kapalı ve açık lojistik merkezleri inÅŸa edeceÄŸi gerekçesiyle 60 milyon dolarlık kredi için Vakıfbank’a baÅŸvurdu. Åžirket, kredi baÅŸvurusunda Vakıfbank’a, Kazakistan’ın en büyük bankalarından Bank Turan Alem’in teminat mektubunu getirdi. Vakıfbank ÅŸirketin kredi talebini kabul etti.
ELT Lojistik Åžirketi’nin ortakları arasında Tatiana Filippova olması banka için de önemli bir kriter oldu. Kazakistan’ın en büyük bankası Bank Turan Alem Åžekerbank’ı devralmış, bu devirde yeralan Filippova, Åžekerbank’ın da yönetim kurulu üyesi olmuÅŸtu.
Aralık 2007’de ÅŸirketin istediÄŸi 60 milyon dolarlık kredi Bahreyn ÅŸubesi üzerinden kullandırıldı. Kredi geri ödeme planına göre ÅŸirket, her 6 ayda bir faiz ödemesi, 3. yılın sonunda ise anapara ödemesi yapacaktı. Ancak 2008’de Kazakistan’da yaÅŸanan krizle, Kazak bankası Turan Alem’e devlet el koydu.
Aynı dönem, ELT ÅŸirketinin kurucu ortakları hisselerini, Eylül 2008’de Ä°ngiliz Virgin Adaları’nda kurulu Voreda Investment Limited ile Prestona Holding’e sattı. Her 6 ayda bir ödeyecek ÅŸekilde ilk üç ödemesini zamanında yapan ÅŸirket, Aralık 2009’daki dördüncü ödemesini yapamayınca ortalık karıştı. Åžirketin 60 milyon dolarlık kredinin o tarihe kadar sadece faizlerini ödediÄŸi ve ana para ödemesine baÅŸlanmadığı tespit edildi. Söz konusu kredi batık krediye dönüÅŸtü.
Yönetime yakın isimler Kazakistan’ın en büyük bankası Turan Alem’in teminatıyla sadece Vakıfbank’ın deÄŸil, baÅŸka birçok özel bankanın da farklı tutarlarda kredi açtığını, halen 35 milyon dolar üzerinde kredinin farklı bankalarda da aynı durumda olduÄŸunun bilindiÄŸini vurguladı.
Bankalar Kanunu’nun 160. madde, her türlü batık kredi nedeniyle banka yöneticilerini zimmet suçu kapsamına soktuÄŸu için bankacılar tarafından her zaman çok eleÅŸtirilmiÅŸti. Halen Ziraat Bankası Genel Müdürü ve Bankalar BirliÄŸi BaÅŸkanı Hüseyin Aydın, Halk Bankası Genel Müdürü iken “KardeÅŸimle eÅŸim zimmet yasasını biliyor, annem bilmediÄŸi için rahat. Demoklesin kılıcı gibi tepemizde sallanan bu madde iÅŸimizi bıçak sırtında yapmamıza neden oluyor” demiÅŸti.
BANKACININ KORKTUÄžU O MADDE:
Bankalar Yasası 160. madde: “Görevi nedeniyle zilyetliÄŸi kendisine devredilen veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduÄŸu para veya para yerine geçen evrak veya senetleri veya malları kendisinin ya da baÅŸkasının zimmetine geçiren banka yönetim kurulu baÅŸkan ve üyeleri ile diÄŸer mensupları, 6 yıldan 12 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacakları gibi bankanın uÄŸradığı zararı tazmine mahkum edilir. Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını saÄŸlamaya yönelik hileli davranışlarla iÅŸlenmesi halinde faile 12 yıldan az olmamak üzere hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezası verilir; ancak, para cezası bankanın uÄŸradığı zararın 3 katından az olamaz. Meydana gelen zararın ödenmemesi halinde mahkemece re’sen ödettirilmesine hükmolunur...”
BDDK ve TMSF baÅŸkanı 5 yıl daha görev yapabilecek
AKP tarafından, BaÅŸbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın bilgisi dışında Meclis’e gönderilen ve BDDK ve TMSF baÅŸkanlarının yeniden atanabilmelerine imkan veren düzenleme, 4+4+4 kesintisiz eÄŸitim teklifinden ayrılarak, yeni bir teklif olarak dün Meclis’e sevkedildi.
Yeni yasa teklifi, AKPli Åžahin ve arkadaÅŸlarının imzasıyla Meclis’e sunuldu. Teklif, BDDK ve TMSF BaÅŸkanı ile üyelerinin görev süresini 6 yıldan 5 yıla düÅŸürüyor. Ancak görev süresi sona eren baÅŸkanların bir kez daha atanmalarına olanak saÄŸlıyor. Öte yandan teklifte mevcut baÅŸkanları sevindirecek yeni bir unsur da eklendi. Buna göre yeni teklif, “...kalan süreyi tamamlanmak üzere atananların, bu ÅŸekilde geçirdikleri süreler görev süresine dahil edilmez” diyerek, mevcut baÅŸkanların kesintisiz 5 yıllığına yeniden atanabilmelerini saÄŸlıyor. Böylece TMSF BaÅŸkanı Åžakir Ercan Gül ve BDDK BaÅŸkanı Tevfik Bilgin de 5 yıllığına bir kez daha atanabilecekler. Yeni teklife bu unsur konulmamış olsaydı, yeniden atanmalarına karar verilmesi halinde bile Gül’ün 2, Bilgin’in 1 yıllığına atanabilecekti.
Gül kesin, Bilgin belirsiz
TMSF BaÅŸkanı Åžakir Ercan Gül’ün görev süresi dün yasal olarak bitti. Gül’ü sevindiren düzenleme ise görev süresinin bittiÄŸi gün Meclis’e sevkedilmiÅŸ oldu. TMSF içinde Gül’ün yeniden atanmasına kesin gözüyle bakılıyor. BDDK BaÅŸkanı Bilgin’in ise yeniden atanıp atanmayacağı belirsiz. Bilgin’in görev süresinin dolacağı 7 Nisan’a kadar veda turlarına devam ettiÄŸi ve yeniden atanmayacakmış gibi davrandığı belirtiliyor.
Gülümhan Gülten/Vatan
