Dün bu sütunda TUÄ°K tarafından pazartesi günü ilan edilen büyüme sayılarının ekonominin üretim sektörleri yani arz tarafı ile ilgili büyüme oranlarını ve büyümeye katkı oranlarını aktarmıştık.
Ne demiÅŸtik? 2012 yılı için arz yönünden bakılırsa, yani üretim sektörlerinin büyümeye katkılarına bakıldığında, yüzde 3.2 büyüklüÄŸündeki ve tahminlerden biraz daha fazla gelen büyümenin, yüzde 0.2 puan kadarı tarımdan, yüzde 0.9 puan kadarı sanayiden, yüzde 0.2 puan kadarı inÅŸaat sektöründen ve yüzde 2.0 puanı da hizmet sektörlerinden kaynaklanmıştı. Tüm sektörlerin katkıları 2011 dördüncü çeyreÄŸine göre düÅŸmüÅŸtü. YavaÅŸlama ivme kazandı. Sanki sert iniÅŸ.

Bugün ise talep tarafına bakacağız. Talep tarafında bakılması gereken, büyümenin hangi harcamalara dayandığı ve daha da özet bir ifade ile iç talebe mi yoksa dış talebin ölçüsü olan net ihracata (ihracat ile ithalat farkına mı) dayandığının incelenmesidir. AÅŸağıdaki ilk tablo harcama kalemlerinin 2011 dördüncü çeyrek ve 2012 birinci çeyrek verilerini özetliyor. Tablodan tüketim, yatırım ve net ihracatın geliÅŸmesini görmek mümkün.

Toplam harcamalarda yüzde 70 payı olan tüketimin sıfır büyüme sergilediÄŸi ilk gözlem. Kamu tüketimi payı yüzde 9.8 olduÄŸu için tüketim yatay diyebiliriz.Toplam yatırıma baktığımız zaman da onda da yavaÅŸlamayı görüyoruz. Dolayısı ile iç talep 2012 birinci çeyreÄŸinde durmuÅŸ bulunuyor. Bu, sert iniÅŸ anlamına geliyor. Özel yatırım sayısına stok dahil bakıldığında eksi büyüme görülmesi stoÄŸa üretimin de arttığını göstermekte. Özetle 2012 ilk çeyreÄŸinde iniÅŸ sert! AÅŸağıdaki ikinci tabloda katkı paylarını hesaplıyoruz. Böylece iniÅŸin kaynağını daha iyi görmek mümkün.

2012 birinci çeyreÄŸinde özel tüketimin sıfırlandığını görüyoruz. Kamu tüketimi ise hafifçe pozitif katkı yapmış. Toplam yatırım büyümeye 0.4 puan katkı yapmış. Kamu yatırımı yüzde 0.1 puan, özel yatırım ise 0.4 puana yakın katkı yapmışlar. StoÄŸa üretim dahil edildiÄŸi taktirde özel yatırımın büyümeye katkısı eksi 2.0 puan olmakta. Buraya kadar yapılan deÄŸerlendirme iç talebin duraÄŸan olduÄŸunu ve büyümeye son derece sınırlı katkı yaptığını ortaya koymakta , sert iniÅŸin kaynağı iç tüketim ve yatırımın duraÄŸanlaÅŸması. 2012 yılı ilk çeyreÄŸinde yüzde 3.2 düzeyindeki çeyreklik büyümenin kaynağı ise net ihracat olmuÅŸ. Ä°hracat büyümeye yüzde 3 puan katkı yapmış. Ä°thalatın katkısı ise tabii ki eksi ve 1.6 puan. Ä°ki veriyi birleÅŸtirdiÄŸimizde net ihracatın büyümeye yüzde 1.4 puan katkı yaptığını görüyoruz.
Özetle 2012 ilk çeyreÄŸinde iç talep büyük ölçüde tamamen sıfırlanırken, yani duraÄŸan ve yatay hale gelirken, yüzde 3.2 büyümenin 1.4 puan kadarı dış talepteki artıştan kaynaklanıyor.
Yarın bugünkü analizlerimizi, 'betam' tarafından yapılan mevsim ve takvim düzenlemesine tabi tutacağız.

AkÅŸam