2011 milli gelir verileri dün TÜÄ°K tarafından yayınlandı. Her fırsatta tekrarlıyorum. Milli gelir konjonktürün en kritik göstergesidir. Ekonomik gidiÅŸat hakkında en kapsamlı bilgi setini oluÅŸturur.

Daha önce yayınlanan sanayi üretimi, dış ticaret vs. diÄŸer verilerden büyüme hızının ne olacağı ortaya çıkmıştı. Nitekim piyasanın geçen hafta yaptığı tahminler tuttu. Ya eski tahminler? Birazdan döneceÄŸim.

Milli gelir son çeyrekte yüzde 5,2; 2011’de yüzde 8,5 büyüdü. Bu arada 2010 verileri de revizyon gördü. Büyüme hızı yüzde 9,2’ye yükseltildi. Böylece kriz sonrası iki yılın ortalama büyüme hızı yüzde 8,8’e ulaÅŸtı.

Kriz ve öncesi ile karşılaÅŸtıralım. Takvim ve mevsim etkisi arındırılmış milli geliri kullanıyorum. Dibe vurduÄŸunda (2009 ilk çeyrek) önceki zirvenin (2008 ilk çeyrek) yüzde 13 altına inmiÅŸti. Sonraki üç yılda yüzde 28 arttı. Eski zirveyi yüzde 11 aÅŸtı.

YaÅŸam grileri seviyor

2011 için yılbaşında tahmin vermekten kaçınmıştım. Hatırlayalım. 2010’da iç talep patlamış, büyüme ve dış açık rekorları kırılmıştı. Dış açığı ve döviz kurunu kestirmekte zorlanıyordum. 2 Ocak 2011 tarihli yazımı ÅŸöyle bitirmiÅŸtim:

“2011’in temel belirsizliÄŸi buradadır. Eski model 2011’de de sürdürülebilir mi? Ä°ki soru öne çıkıyor. Bir: Mali piyasalar izin verir mi? Ä°ki: Ä°ktisat politikaları daha dengeli bir modele intizamlı geçiÅŸi saÄŸlayabilir mi?

Açıkçası, bu soruların cevaplarını bilmiyorum. Ä°çimden bir ses 2011’in eskiye benzemeyeceÄŸini, son on yıla damgasını vuran konjonktürün kırılacağını söylüyor. Ama sezgilere dayanarak nokta tahmin yapmaktan korkuyorum.” Bugün artık cevapları biliyoruz. Ä°lginç ÅŸekilde ikisi de gerçekleÅŸti. YaÅŸam “siyah-beyaz” olmuyor; grinin tonlarını seviyor. Hem mali piyasalar dış açığın 80 milyar dolara tırmanmasına izin verdi. Hem iktisat politikası daha dengeli büyümeye geçiÅŸi baÅŸardı.

2011 yılbaşında piyasanın büyüme tahminlerine bakalım: Beklenti anketi yüzde 5, Consensus Forecasts yüzde 4.8 öngördü. Daha gerçekçi Ekodiyalog ekibi bile yüzde 6’da kaldı. Ne diyebilirim?

Konjonktür kırılması

Yıllık milli gelirin yayınlandığı gün heyecanlı geçer. Başımı excel dosyalarından kaldıramam. Konjonktürün gerektirdiÄŸi yeni tablo ve grafikler hazırlarım. Birini aÅŸağıya koydum.

“YumuÅŸak iniÅŸ” ekonomi fazla yavaÅŸlamadan iç ve dış talebin dengelenmesini gerektiriyor. Konjonktür kırılması nasıl görülür? Yılın tümü ile son çeyreÄŸi karşılaÅŸtırmak yeterlidir. Talep kalemlerinin büyümeye katkısına bakıyoruz. Son çeyrekte özel talebin artış hızı düÅŸüyor. Kamu da harcamasını kısıyor. Neticede iç talep artışı dörtte bire iniyor. Ama büyüme hızı o kadar düÅŸmüyor. Neden? Ä°thalatın azalması sayesinde dış talebin katkısı artıya geçiyor. Sevindiricidir.