Pazar günü Roubini’nin 2013’te resesyon öngörüsüne deÄŸindim. Bir profesyonel iktisatçı dostumdan tepki geldi. Haksız diyemem. Mesajını aynen alıyorum.

“Asaf hocam; 2013 borsa düzeltmesini bekleyen Roubini mi yoksa okurunuz mu? EÄŸer okurunuz ise ciddiye alacağım. EÄŸer Roubini ise, bozuk saat modelini müthiÅŸ bir ticari baÅŸarıya dönüÅŸtürmesi dışında benim nezdimde bahsettiÄŸiniz okur kadar dahi kredibilitesi yok açıkçası.”

The Economist’in ünlü Big Mac döviz kurları açıklandı. Temmuz fiyatlarını kullanıyor. Kriz öncesi (2007) ile karşılaÅŸtırıyor. Euro’da deÄŸer kaybı yüzde 20’yi buluyor. 15 para birimi arasında maalesef TL yer almıyor. Ä°nternete baktım, ayrıntılı tablo konmamış.

TL nereye kadar deÄŸer kazanır? Döviz sepeti 2.00 TL’nin altını deniyor. Ama tutunamıyor. 2.00 TL’yi alt sınır görüyorum. Yıllık dış açığın hâlâ 60 milyar doların üzerinde olduÄŸunu hatırlatalım.

Bütçede bozulma

Yabancı yatırımcılar neden TL’yi güvenli liman görüyor? Åžüphesiz büyüme potansiyeli, bankacılık kesimi, para politikası, faiz farkları önemlidir. Ancak, öncelik daima bütçe performansına ve borç dinamiÄŸine verilir.

Son dönemde ilginç bir durum belirdi. Haziranda bütçe açığı beklenenin epey üzerinde çıktı. Hatta Maliye Bakanı ÅžimÅŸek tedirginliÄŸini belirtti. Tebdir alma gereÄŸinden söz etti.

Kısaca sayıları görelim. Haziranda bütçe 6.3 milyar TL açık verdi. Geçen yıl 3.1 milyar TL fazla vardı. Yani aylık bozulma 9.4 milyar TL’ye ulaÅŸtı. Nitekim geçen yıl 4.7 milyar TL fazla veren faiz-dışı denge 4.4 milyar TL açığı dönüÅŸtü.

Haziranın olumsuz sonuçları ilk yarıyı etkiledi. Bütçe açığı 6.7 milyar TL’ye yükseldi (2011’de 0.7 milyar TL). Faiz-dışı fazla 19.6 milyar TL’ye geriledi (2011’de 25.3 milyar TL). 6 milyar TL civarında bir bozulma anlamına geliyor.

Dikkatinizi çekerim. Bütçe gerçekleÅŸmesi 15 Temmuz’da açıklandı. Döviz kurunun seyrinden de anlaşıldığı gibi, Türkiye’ye sermaye giriÅŸi ona raÄŸmen devam etti. Yani bütçe yabancıları korkutmadı. Neden?

Borç oranı düÅŸüyor

Bilmecenin çözümü borç dinamiÄŸinde yatıyor. Haziran sonunda merkezi yönetim brüt borç stoÄŸu yayınlandı. Toplam borç yüzde 1 artışla 524 milyar TL’ye yükseliyor. Dönem enflasyonu yüzde 2; yani brüt borç stoÄŸunda reel yüzde 1 düÅŸüÅŸ var.

Åžimdi esas kritik göstergeye, brüt borcun milli gelire oranına bakalım. 2011’de yüzde 40’tı. Ä°lk yarıda yüzde 38.1’e iniyor. Ekonominin yavaÅŸlamasına ve bütçe performansının bozulmasına raÄŸmen borç oranında 2 puan iyileÅŸme gerçekleÅŸiyor.

Lafı uzatmayalım. Bu sayılar Türkiye’nin maliye politikasında sahip olduÄŸu geniÅŸ manevra alanına iÅŸaret ediyor. Biraz da bugünü düÅŸünerek, mekanizmaları iki ay önce (29 Mayıs) bu köÅŸede özetlemiÅŸtim. Yerlileri bilmem ama yabancıların okuduÄŸu anlaşılıyor.