|
|
Piyasalar denince akla ilk önce hisse senedi borsaları geliyor. Reel ekonomiyi yansıttığına dair “yaygın kanı” nedeniyle ilk bakışta bu piyasalarda ne olduÄŸuna bakılmasını gerektiriyor! Ancak hisse senedi piyasaları dışında kalan ve her geçen gün daha fazla dikkat çeken bir piyasa var ki o da hepimizi yakından ilgilendiren; ve gün geçtikçe daha “finansal” olan emtia piyasası. Herkesin yakından tanıdığı altın bu piyasanın baÅŸrol oyuncusu iken bu piyasalarda dönem dönem endüstriyel metaller, petrol ya da tarımsal emtia öne çıkabiliyor. Son günlerde tarımsal emtia grubu öne çıkmış durumda. Daha da özele inildiÄŸinde mısır, soya fasulyesi ve buÄŸday dikkat çekiyor! GeçtiÄŸimiz yıl pamuk çok dikkat çekmiÅŸ, vadeli kontratlarında pamuÄŸun pound fiyatı 70 cent’lerden 220 cent’lere yükseldikten sonra yeniden 70 cent’lerin altına inmiÅŸti. Åžimdi de benzer bir hareket hububatlarda yaÅŸanıyor! Haziran ayının ikinci haftasında baÅŸlayan “hububat rallisinde” soya fasülyesi yüzde 36, buÄŸday yüzde 54 yükselirken dün; bushel’i 817 cent’e çıkarak; tarihi rekor kıran mısır fiyatları ise yüzde 61 yükselmiÅŸ durumda. Bu hareketin ardında Amerikan Tarım Dairesi’nin (USDA-United States Department of Agriculture) küresel üretimin düÅŸeceÄŸine, stokların azalacağına dair tahminlerinin yanı sıra ABD’de yaÅŸanan son 57 yılın en ciddi kuraklığının da payı büyük oldu. USDA’nin tahminlerine göre küresel soya fasulyesi üretim tahminler bu yıl için 3.9 milyon ton azaltıldı ve 267.2 milyon ton olarak tahmin edildi. Ha keza küresel mısır üretimi 44.7 milyon ton düÅŸük tahmin edildi. BuÄŸdayda küresel üretim; Rusya, Kazakistan ve Çin’de yaÅŸanan düÅŸüÅŸlerin etkisi ile tahminler önceki aya göre 6.7 milyon ton azaltıldı ve 665.33 milyon ton olarak tahmin edildi. Fiyat artışlarında temel verilerin yanı sıra spekülasyon saikinin de rolü azımsanacak gibi deÄŸil. “Ä°yi bir mazeret” bulan bedava para bir anda hububata yönelince çok hızlı yükseliÅŸler yaÅŸandı. Endüstriyel metallerde, petrolde ve hatta altında bile son haftalarda bu denli sert yükseliÅŸler yaÅŸanmamıştı. Ä°ÅŸin kötü yanı bahsi geçen ürünleri “hepimiz” ÅŸu veya bu ÅŸekilde tüketiyoruz ve bu ürünlerin “finansal piyasalarında” yaÅŸanan bu yükseliÅŸ eninde sonunda tüm kullanılara, yani bizlere enflasyon olarak dönecek! Üstelik bu durum merkez bankalarının talebi kontrol etmek için faizleri yükseltmeleriyle de çözümlenecek gibi deÄŸil. Tıpkı 2008 Temmuz’unda petrol fiyatlarında olduÄŸu gibi... Korkarım önümüzdeki günlerde (en azından 10 AÄŸustos’ta açıklanacak USDA’nın yeni raporuna kadar) Fed ve ECB “bedava para paketlerini” açmaya devam ettikçe “hububat rallisi” bir süre daha devam edecek gibi... Vatan